Dziennik z oblężonego i okupowanego Przemyśla (1914 - 1915) Wiktor Emanuel Pordes

Autor: Wiktor Emanuel Pordes

Rok wydania: 2022

Liczba stron:  

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Wiktor Emanuel Pordes jest jednym z wielu wybitnych mieszkańców Przemyśla, których upływ czasu i tragiczne wydarzenia II wojny światowej prawie bezpowrotnie wymazały ze świadomości publicznej. „Prawie” – gdyż szczęśliwym zbiegiem okoliczności udaje się czasem trafić na ślad takiego „zaginionego”, wydobyć go z mroków niepamięci i niewiedzy. Tak właśnie stało się w przypadku Pordesa, przemyskiego i wiedeńskiego adwokata. Kim więc jest nasz bohater? Postanowiłem, chociażby z kronikarskiego obowiązku, przypomnieć jego postać, wydobyć z otchłani zapomnienia, tym bardziej, że jest autorem książek i licznych artykułów z dziedziny psychologii, pionierskiej pracy z dziedziny kinematografii oraz „Dziennika” z czasu oblężenia i okupacji Twierdzy Przemyśl przez armię rosyjską podczas I wojny światowej. „Dziennik” ten stanowi główną część niniejszej książki.
Pierwsze, niepełne jeszcze, opracowanie poświęcone biografii Wiktora Emanuela Pordesa, swego rodzaju zapowiedź niniejszej książki, ukazało się drukiem w 2021 r. w publikacji wydanej przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich z inicjatywy Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pewne szczegóły życiorysu Pordesa nie były mi wówczas znane w ogóle, bądź znane tylko w ogólnych zarysach. Co ważniejsze, mimo gruntownych poszukiwań nie udało mi się wtedy odnaleźć jego „Dziennika”, opisującego przeżycia autora w Przemyślu obleganym i okupowanym przez Rosjan w latach 1914-1915, poza dwoma niewielkimi fragmentami odnalezionymi w prasie z tamtych lat i opublikowanymi wraz z rzeczoną biografią. Uznałem więc – niesłusznie, jak się okazuje – że „Dziennik” ten nie przetrwał do naszych czasów. 

(fragment Przedmowy)

Spis treści:

Przedmowa  /7

Wiktor Emanuel Pordes - biografia /11

Aneks. Spis publikacji Wiktora E. Pordesa  /39

Źródła i literatura  /43

DZIENNIK 1914 - 1915  /49

Bibliografia dzieł literackich, książek i artykułów przytaczanych i cytowanych w Dzienniku i w przypisach do niego  /335

Indeks osób  /339

Indeks miejscowości  /347

Wprowadzenie /13

Zarys biogramów  /35

Aneksy 

1. Niektóre specyficzne grupy powstańców według wymiaru kary, przyczyny śmierci, wieku, przynależności państwowej, narodowej i stanu społecznego  /347

2. Wybrane dokumenty z okresu od 20 marca 1863 do 16 stycznia 1865 r.  /353

3. Stanisław A. Wacowski - W półokrągłej baszcie. Wspomnienia z roku 1863 /383

4. Ikonografia. Rysunki wykonane przez więźniów Twierdzy Kijowskiej  /408

5. Pamięć o bohaterach, Kult Powstania Styczniowego w Twierdzy Kijowskiej  /413

Postscriptum w j. ukraińskim /419

Wykorzystane archiwa i literatura  /425