Dzieje ORP Orzeł

Autor: Jerzy Pertek

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 432

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

ORP Orzeł zasłużył na miano legendy. Ufundowany ze składek zwykłych obywateli i żołnierzy okręt podwodny wchodzi do służby 2 lutego 1939 roku. Dowództwo przydziela mu najlepszą załogę oraz doświadczonego kapitana - komandora Henryka Kłoczkowskiego. Choć Orzeł jest jedną z najnowocześniejszych konstrukcji swoich czasów, budzącą podziw zagranicznych mocarstw, nie powstrzyma hitlerowskiej napaści na Polskę.

Zaciskający się pierścień wrogich jednostek na Bałtyku skutecznie uniemożliwia podjęcie bojowych zadań. Dowództwo zdaje sobie sprawę z miażdżącej siły nieprzyjaciela. Nastrój się pogarsza. Nocami marynarze widzą nad Gdynią słupy ognia i dymu. Komandor Kłoczkowski traci siły i zapada na tajemniczą chorobę, decydując się na opuszczenie wyznaczonego sektora. Załoga powoli traci zaufanie do dowódcy.

Orzeł dociera do Tallina, gdzie zostanie podstępnie internowany. Załoga zbuntuje się, obezwładni strażników i po brawurowej ucieczce, bez uzbrojenia, map i przyrządów nawigacyjnych, a także bez dotychczasowego kapitana, przedrze się do Wielkiej Brytanii. Ten wyczyn polskich marynarzy wszyscy znawcy morskiej sztuki wojennej uznają za niebywały.

Następnie Orzeł wyruszy na szereg wojennych patroli. Będzie walczył o Polskę daleko od jej brzegów. Na ostatni patrol wypłynie z bazy w Rosyth 23 maja 1940 roku o godzinie 23.00. Zniknie wraz z załogą i stanie się legendą.

Komandor Kłoczkowski zostanie wkrótce oskarżony o dezercję i zdegradowany.

Spis treści:

Nora wydawcy  /9

Przedmowa  /11

Nota o autorze  /13

"Orzeł" symbolem nierozerwalności Polski z Bałtykiem  /17

Okręt ufundowany przez naród   /21

Kolejne etapy zbiórki na budowę okrętu podwodnego. Zamówienie okrętu podwodnego w Holandii. W biurze konstrukcyjnym i na pochylni. Chrzest i wodowanie okrętu. Od wodowania do podniesienia polskiej bandery. Powitanie "Orła" w Gdyni. W okresie poprzedzającym wybuch wojny.

Działalność "Orła" od 1 do 14 września 1939 roku  /77

W dniu wybuchu wojny. Dalszy bezskuteczny patrol w Zatoce Gdańskiej. "Orzeł" przechodzi w rejon Gotlandii. Choroba dowódcy i decyzja zawinięcia do Tallina.

"Orzeł" wpada w pułapkę i uchodzi z niej  /95

"Orzeł" wchodzi do portu w Tallinie. Internowanie polskiego okrętu podwodnego. "Orzeł" pod strażą. Przygotowania załogi do ucieczki. Ucieczka "Orła" z Tallina. Następstwa ucieczki polskiego okrętu. Losy internowanych w Tallinie "orłowców".

Bałtycka odyseja "Orła"  /131

Decyzja kapitana Grudzińskiego. Afera z "zamordowanymi" Estończykami. "Orzeł" na wolności, czyli "strach ma wielkie oczy". "Ławica Strachu" i "Droga Krzyżowa". Przejście "Orła" przez Sund. Przybycie okrętu na wody brytyjskie.

"Orzeł" w Wielkiej Brytanii   /163

Po przybyciu "Orła" do Wielkie Brytanii. Wizyta generała Sikorskiego i remont "Orła" w Dundee. W Drugiej Flotylli Okrętów Podwodnych w Rosyth. Brytyjska ekipa łącznikowa na "Orle". Sprawa autorstwa map z "Orła".

Pół roku patroli na Morzu Północnym   /195

Pięć akcji "Orła" w zimie 1939 roku i w 1940. Piąty patrol - zatopienie "Ro de Janeiro". Zlekceważone ostrzeżenie o inwazji. Dalsze wydarzenia piątego patrolu "Orła". Polski okręt znów w glorii sławy. "Orzeł" ginie bez wieści.

Pokłosie działalności "Orła"  /245

Urzędowe uczczenie zasług załogi okrętu. Wydanie i obieg znaczka pocztowego z "Orłem". Mapy podporucznika Mokrskiego na wystawie flot państw sprzymierzonych. "Orzeł" w publikacjach polskich na emigracji. Epopeja okrętu w oczach poetów. Piśmiennictwo obce o "Orle" w latach wojny. O "Orle" w kraju w latach okupacji. Po wojnie nie zapomniano o "Orle". Film - ORP Orzeł. "Orzeł" zawsze żywy w pamięci narodu.

Nowy ORP "Orzeł"   /301

Aneksy  /305

Dane techniczno-taktyczne "Orła". Skład komisji nadzorczej i odbiorczej okrętu (1936-1939). Najważniejsze daty z dziejów okrętu. Nazwiska członków załogi z 1 IX 1939 roku, którzy nie brali udziału w ostatnim rejsie "Orła". Nazwiska podchorążych, którzy odbywali staż na "Orle" od 18 XII 1939 roku do 4 IV i 20 V 1940 roku. Nazwiska odznaczonych członków załogi. Lista członków załogi poległych 8 VI 1940 roku. Przekroje "Orła": poprzeczne i wzdłużne. Plan generalny "Orła".

Informacje bibliograficzne  /327

Pochodzenie materiałów źródłowych do monografii. Charakterystyka źródeł i opracowań. Źródła rękopiśmienne i niepublikowane. Źródła i opracowania drukowane. Bibliografia dotycząca filmu ORP "Orzeł". Pochodzenie zdjęć.

Appendix. Historia lat badań, poszukiwań i awantur paru  /343

Orzeł. Ostatni patrol. Dodatek filmowy  /385

Podziękowania  /413

Spis ilustracji  /414

Indeksy  /415

Indeks osobowy, geograficzny, nazw okrętów i statków. Wykaz armatorów i stoczni, gazet i czasopism.