Dzieje Kościoła w starożytności Tom I i II

Tom pierwszy prezentuje najważniejsze fakty z dziejów Kościoła, które zaistniały od jego założenia aż po lata początkowe IV wieku. W tej epoce chrześcijaństwo było wyznaniem nielegalnym (religio illicita), dopóki u progu IV wieku nie uzyskało statusu religii prawnie dozwolonej. Tom drugi prezentuje stopniowe przechodzenie Kościoła od statusu wyznania dozwolonego do pozycji religii panującej. Druga jego część przedstawia zmagania Kościoła, w obliczu rozpadu państwa na cesarstwo łacińskie i greckie, w trosce o jego jedność.

Książka stanowi rzetelne studium dziejów kościelnych będące owocem wykładów uniwersyteckich prowadzonych przez autora przez wiele lat.

Spis treści:

Wstęp  /11

Część pierwsza. Początki Kościoła  i jego rozwój w I - II wieku 

Rozdział I. Palestyńskie korzenie Kościoła  /17

a. Tęsknota za Mesjaszem w Starym Testamencie  /17

b. Ziemia Święta u schyłku Starego Przymierza  /25

c. Jezus Chrystus - założyciel Kościoła  /29

d. Jerozolimski świt Kościoła  /48

Rozdział II. Pierwsze kontakty Kościoła ze światem pogańskim  /63

a. Pierwsze kroki ku poganom i rola Apostoła Piotra  /65

b. Wiekopomne nawrócenie Szawła z Tarsu  /69

c. Pierwsza wyprawa misyjna Apostoła Pawła  /79

d. Tzw. sobór jerozolimski /90

Rozdział III. Męczeństwo Apostoła Pawła i dramat Jerozolimy  /101

a. Zwieńczenie działalności Apostoła Narodów  /101

b. Katastrofa Jerozolimy  /127

Rozdział IV. Walka państwa z Kościołem w I-II wieku  /145

a. Prześladowania za Nerona i Domicjana  /146

b. Prześladowania za Trajana i Hadriana  /154

c. Prześladowania za Antonina Piusa  /162

d. Prześladowania za Marka Antoniusza i Kommodusa /174

Rozdział V. Zmagania o tożsamość Kościoła w I-II wieku  /187

a. Agresja pogańskich intelektualistów  /187

b. Pierwsze herezje i schizmy  /191

1. Gnostycyzm  /192

2. Montanizm  /198

3. Chiliazm (millenaryzm)  /200

c. Źródła siły Kościoła   /200

1. Liturgia sakramentalna  /201

2. Modlitwa prywatna i miłość wzajemna  /203

3. Episkopat monarchiczny  /204

4. Opoka Piotrowa w Rzymie  /205

Podsumowanie   /217

Część druga. Kościół w rozstrzygającej fazie prześladowań

Rozdział I. Sytuacja Kościoła w pierwszej połowie III wieku  /221

A. Panorama Kościoła w świetle pism Tertuliana  /221

1. Chrześcijańska tendencja wzrostowa  /222

2. Chrześcijaństwo ciągle poza prawem  /224

3. Duchowa kondycja chrześcijan  /228

4. Apele do Żydów  /233

5. Uwagi o heretykach  /238

6. Pouczenie dla pogańskich elit  /241

7. Pouczenie dla pogańskich sędziów  /246

B. Prześladowania Kościoła w pierwszej połowie III wieku  /253

1. Prześladowanie pod rządami Septymiusza Sewera  /253

2. Prześladowanie od Karakalli do Maksymina Traka  /263

Rozdział II. Prześladowanie chrześcijan za rządów cesarza Decjusza  /273

A. Skutki edyktu prześladowczego z połowy III wieku   /274

b. Dyscyplina pokutna Kościoła  podczas prześladowania  /291

c. Dalszy ciąg prześladowania Kościoła na Wschodzie  /311

d. Zagrożenia dla jedności Kościoła  /316

Rozdział III. Prześladowanie za czasów Gallusa i Waleriana  /323

a. Męczeństwo papieży Korneliusza i Lucjusza  /323

b. Spór o ważność chrztu  /327

c. Prześladowanie pod rządami cesarza Waleriana  /349

d. Inne zagrożenia zewnętrzne dla Kościoła  /370

1. Intelektualiści wobec prześladowań Kościoła w III wieku  /370

2. Manicheizm  /372

Rozdział IV. Konsolidacja Kościoła i apogeum prześladowań  /375

a. Rozwój Kościoła w III wieku  /375

1. Teologia i dyskusje dogmatyczne  /375

2. Ideały i formy życia religijnego  /385

3. Organizacja kościelna w III wieku  /392

b. Apogeum prześladowania Kościoła u progu IV wieku  /396

Rekapitulacja  /425

Literatura uzupełniająca  /429

Indeks osób  /433

Indeks nazw geograficznych  /445

Mapy  /451