Dziecko na ziemi wschowskiej i pograniczu wielkopolsko-śląskim

Redakcja: Marta Małkus, Kamila Szymańska

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 389

Okładka: miękka 

Format: 15,8 cm x 23,0 cm

Zebrane w tomie teksty dzielą się na grupy opisując świat rodziny, edukacji, literatury oraz śladów pamięci pozostawionych po dzieciach. Spory udział mają wypowiedzi opisujące dzieciństwo z perspektywy obowiązujących w dawnych epokach kanonów kształcenia i wychowania i odwołują się do relacji rodzice-dzieci oraz sytuują dzieciństwo w kontekście szkoły. Te wypowiedzi - czy poprzez analizę lektur, podręczników i programów szkolnych, aktywności szkolnych, systemu oświaty i teorii wychowania, czy poprzez opis oczekiwań rodziców wobec dzieci - ukazują dziecko jako osobę plastyczną, podatną na wpływ, a przynajmniej są katalogiem kategorycznych oczekiwań dorosłych, jacy powinni być ich podopieczni. 

Część tych tekstów nie dotyczy bezpośrednio dzieci i wieku dziecięcego. Bohaterami wypowiedzi są również dorośli i ich kariery zawodowe, ukształtowane jednak na drodze wychowania narzuconego nie tylko przez systemy edukacji, ale także przez rodzinne tradycje i rodzicielskie nakazy.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /9

Rodzina

Agnieszka Jakuboszczak - O co się kłócono? Spory i waśnie rodziców z dziećmi w XVIII wieku  /15

Kamila Kłudkiewicz - Dziecko w rodzinie arystokratycznej na przełomie XVIII i XIX oraz w pierwszej połowie XIX wieku. Kilka uwag na przykładzie Mielżyńskich z Pawłowic  /35

Edukacja

Pola Pauba - Dziecko w Wielkiej dydaktyce Jana Amosa Komeńskiego i w pedagogice katolickich Ojców Kościoła (na wybranych przykładach)  /53

Monika Cepil, Marek Sobczyński - Edukacja młodzieży ziemi wschowskiej na tle struktur demograficznych w świetle niemieckich i polskich statystyk (XVIII-XX wiek)  /81

Eliza Stehr - Życie szkolne pod pruskim zaborem na przykładzie gimnazjum leszczyńskiego i wschowskiego w latach 1870-1914  /109

Małgorzata Mieszek - Dziecko-aktor w kolegiach jezuickich na ziemi wschowskiej i pograniczu wielkopolsko-śląskim  /127

Grzegorz Bosy - Jaki ojciec taki syn... Przyczynek do historii karier wojskowych Johanna Georga von Lestwitza i jego syna Hansa Sigismunda oraz ich związków z Konotopem, majątkiem położonym na pograniczu śląsko-wielkopolskim  /157

Literatura

Lucyna Biały - Literatura dla dzieci i młodzieży w zbiorach Oddziału Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Lektury dla młodego czytelnika w XVII i XVIII wieku  /191

Mariusz Pawelec - Wschowski podręcznik do nauki języka polskiego dla początkującej szkolnej młodzieży Jędrzeja Polsfusa  /217

Pamięć

Dariusz Czwojdrak - Dzieci nieślubne i martwo urodzone we Wschowie i jej wsiach miejskich w latach 1795-1815 w świetle zachowanych ksiąg metrykalnych  /251

Małgorzata Gniazdowska - Epitafia i nagrobki dziecięce w lapidarium przy kościele św. Krzyża w Lesznie  /265

Marta T. Małkus - Mori debui ut viverem... Teologiczna i symboliczna wymowa pamiątek po śmierci dzieci w kręgu ewangelickiej wiary. Wybrane przykłady z ziemi wschowskiej i pogranicza wielkopolsko-śląskiego  /285

Dariusz A. Czaja - Idea, budowa i funkcjonowanie w życiu lokalnej społeczności pomnika Dzieci Głogowskich  /315

Varia

Valerius Herberger - Królewska Korona Chrztu Świętego, którą Jezus, Król Chwały, każdemu dziecięciu chrześcijańskiemu zaraz przy Chrzcie Świętym nakłada. Tłumaczenie i komentarz Dariusz Bruncz  /341

W 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja  /353

Spis ilustracji  /363

Noty o autorach  /371

Indeks osobowy  /375