Duchowieństwo diecezji sandomierskiej w Powstaniu Styczniowym

Autorka: Elżbieta Orzechowska

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 520

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z zatarciami

Zryw niepodległościowy 1863r. był ściśle powiązany z religijną motywacją społeczeństwa i katolicką tożsamością narodu. Uwidoczniło się to w zespoleniu ze sobą dwóch popularnych wówczas haseł: obrony wiary i wolności ojczyzny. Ludzie Kościoła nie pozostali obojętni na te wezwania. Nie znaczy to, że wszyscy solidarnie i jednomyślnie opowiedzieli się za walką zbrojną. Postawy duchowieństwa rzymskokatolickiego, podobnie jak innych grup społecznych w Królestwie Polskim, były bardzo zróżnicowane. Bezpośredni udział księży w insurekcji - wbrew twierdzeniu wielu badaczy - nie był też powszechny.

Zadaniem autorki było ukazanie w tej publikacji wielorakich zachowań duchownych diecezji sandomierskiej w dobie Powstania Styczniowego. Razem z innymi uczestnikami zrywu zbrojnego odegrali oni bowiem ważną rolę w podtrzymywaniu i utrwalaniu narodowej tożsamości i wolnościowych dążeń społeczeństwa polskiego, bez których nie byłoby wydarzeń 1918 r. Książka ukazuje się w ważnym czasie dla dziejów Polski: w setną rocznicę odzyskania niepodległości po 123 latach niewoli.

Spis treści:

Wykaz skrótów   /7

Przedmowa /9

Wstęp  /13

Rozdział I

Diecezja i duchowieństwo

I. Rys historyczny /21

II. W dobie przedpowstaniowej i w czasie powstania /25

Rozdział II

Manifestacje narodowe i stan wojenny

I. Echo wydarzeń warszawskich /34

II. Formy życia religijno-patriotycznego /47

1. Śpiewy i kazania patriotyczne  /47

2. Procesje kościelne i obchody rocznicowe /53

3. Pamiątkowe krzyże, odpusty i nabożeństwa za Ojczyznę /63

III. Duchowni Sandomierza przed powstaniem /78

IV. Diecezja w czasie stanu wojennego /90

Rozdział III

Walka zbrojna

I. W oddziałach powstańczych i w ruchu narodowym /165

II. Ostatni wysiłek zbrojny /205

III. Dowódcy i oficerowie wobec kapelanów /224

IV. Klerycy w powstaniu /240

1. Alumni diecezjalni /241

2. Klerycy zakonni /251

V. Służby pomocnicze w powstaniu   /261

1. Poczta obywatelska /261

2. Powstańcza służba zdrowia /268

Rozdział V

Represje wobec duchownych 1863-1866 r.

I. Sądownictwo rosyjskie w Królestwie Polskim  /276

II. Aresztowania i wyroki sądowe /283

1. Aresztowania w dekanatach powiatu opatowskiego /284

2, Aresztowania w dekanatach powiatu opoczyńskiego  /292

3. Aresztowania w dekanatach powiatu radomskiego /300

4. Aresztowania w dekanatach powiatu sandomierskiego /309

III. Skutki aresztowań /314

IV. Zsyłki duchownych /327

1. Na zesłańczym szlaku /327

2. Duchowni w Rosji europejskiej /338

3. Katorga i osiedlenie na Syberii /341

4. Na osiedleniu w Tunce /350

V. Kontrybucje i kary pieniężne /368

1, Nakładanie i ściąganie kontrybucji /369

2. Grzywny i kary pieniężne /376

VI. Emigracja duchowieństwa /392

1. Księża diecezjalni na obczyźnie /394

2. Duchowni zakonni /400

3. Działalność na emigracji /403

VII. Kasata klasztorów i i własność poklasztorna po ukazie z 8 listopada 1864 r.  /411

1. Kasata klasztorów /413

2. Przygotowania do przejęcia mienia poklasztornego  /420

3. Los mienia poklasztornego /425

Zakończenie /442

Aneksy /472

Indeks osobowy /496