Drzwi i wrota w Gdańsku. Od średniowiecza do współczesności

Autorka: Katarzyna Darecka

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 432  

Okładka: twarda  

Format: 21,0 cm x 29,5 cm

Otwórz wrota… do przeszłości. Dowiesz się też o zawiasach i klamkach!

Książka „Drzwi i wrota. Od średniowiecza do współczesności” autorstwa dr Katarzyny Dareckiej to unikatowe opracowanie ukazujące historię drzwi w architekturze Gdańska. Publikacja, bogata w ilustracje i wyniki wieloletnich badań, śledzi rozwój formy, dekoracji i konstrukcji drzwi na przestrzeni wieków, odzwierciedlając zmieniające się style i funkcje architektoniczne.

Na niemal 450 stronach czytelnicy znajdą opisy najstarszych zachowanych drzwi, takich jak gotyckie wrota Ratusza Głównego Miasta czy kościoła św. Katarzyny, a także informacje o technikach konserwatorskich i wyzwaniach ochrony zabytkowej stolarki. To książka dla wszystkich zainteresowanych architekturą, historią i sztuką, która apeluje o docenienie tego często niedostrzeganego elementu naszego dziedzictwa.

Wydana w ramach serii Res Gedanenses (tom XVIII), publikacja kontynuuje tradycję badania gdańskich zabytków, przybliżając je szerokiemu gronu odbiorców dzięki wsparciu mecenatu kultury.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /9

Cel i zakres pracy  /9

• Metodologia badań  /10
• Struktura pracy /11
• Podziękowania /13

Rozdział 1. Stan badań nad stolarką drzwiową  /15

1. Polska i niemiecka literatura fachowa opublikowana do 1945 r.  /15

2. Polskie piśmiennictwo po 1945 r.  /20

3. Źródła i literatura odnoszące się do Gdańska  /23

4. Współczesna literatura obca  /27

Rozdział 2. Dane ogólne  /31

1. Części składowe drzwi, budowa, rodzaje i dekoracje  /31

2. Historyczny rozwój drzwi na podstawie wybranych przykładów z terenów Europy i Polski  /35

Rozdział 3. Średniowiecze (XIV-XVI w.)  /61

1. Forma i podziały drzwi  /61

2. Odrzwia  /62

3. Konstrukcja skrzydeł drzwiowych, opierzenia i materiał  /62

4. Dekoracje snycerskie  /76

5. Okucia /76

6. Kolorystyka i polichromia  /87

7. Inskrypcje  /90

Rozdział 4. Renesans (lata 30. XVI w. - ok. poł. XVII w.)  /93

1. Forma i podziały stolarki  /93

2. Odrzwia i stolarska oprawa /94

3. Konstrukcja, materiał  /94

4. Dekoracja i technika wykonania  /115

5. Okucia  /124

Rozdział 5. Wrota w przejazdach bramnych (XVI-XVIII w.)  /133

1. Forma i podziały  /133

2. Konstrukcja i materiał  /134

3. Okucia  /136

4. Kolorystyka  /139

Rozdział 6. Barok (2. poł. XVII w. - ok. poł. XVIII w.) /145

1. Forma i podziały stolarki  /146

2. Odrzwia i stolarsko-snycerska oprawa  /146

3. Konstrukcja, materiał  /147

4. Dekoracja i technika wykonania  /155

5. Okucia /158

6. Kolorystyka i polichromia /161

Rozdział 7. Rokoko (2. poł. XVIII w.)  /169

1. Forma, podziały stolarki, nadświetla  /169

2. Odrzwia i stolarska oprawa /170

3. Konstrukcja skrzydeł drzwiowych, materiał  /172

4. Dekoracja i technika wykonania /176

5. Kolorystyka i polichromia /181

6. Okucia  /186

Rozdział 8. Klasycyzm (I. poł. XIX w.)  /195

1. Forma, podziały stolarki, nadświetla /195

2. Odrzwia i stolarska oprawa /196

3. Konstrukcja skrzydeł drzwiowych /197

4. Dekoracja i techniki wykonania  /201

5. Kolorystyka i polichromia /212

6. Okucia /213

Rozdział 9. Historyzm, eklektyzm i secesja oraz zapowiedź nowych rozwiązań (2. ćw. XIX w. - 2. dekada XX w.)  /219

1. Drzwi zewnętrzne /220

Podziały stolarki, nadświetla, odrzwia  /220

Konstrukcja skrzydeł drzwiowych, materiał  /222

Forma, dekoracja i technika wykonania  /226

• Neogotyckie schematy  /226
• Motywy neorenesansowe i neobarokowe /229
• Rozwiązania indywidualne /232
• Dekoracje secesyjne /235
• Neorokokowe wzorce /237
• Inne /239

2. Drzwi wewnętrzne (forma, konstrukcja, dekoracja)  /239

3. Wiatrołapy i stolarskie przegrody  /253

4. Kolorystyka, polichromia, wykończenie powierzchni  /258

5. Okucia  /263

6. Oszklenie, witraże /269

7. Zmodernizowany historyzm lat ok.1910-1920  /270

Rozdział 10. Modernizm i nne trendy (lata ok. 1920-1940)  /279

1. Podziały i konstrukcja  /279

2. Forma i dekoracja  /280

3. Okucia  /298

Rozdział 11. Wrota w przejazdach bramnych (XIX-XX w.)  /301

Rozdział 12. Dwa oblicza powojennych realizacji: rekonstrukcja i nowoczesność(2. poł. XX w.)  /309

1.Historyczne śródmieście  /309

2. Nowa architektura  /324

Rozdział 13. Ewolucja działań konserwatorskich. Ochrona czy niszczenie?  (2. poł. XIX w. - 1. ćw. XXI w.)  /333

Rozdział 14. Związek konstrukcji i dekoracji stolarki drzwiowej z funkcją architektury i jej wnętrz  /351

Rozdział 15. Porównania i odniesienia do przykładów spoza Gdańska - krótki przegląd  /355

Rozdział 16. Podsumowanie badań  /367

1. Stolarka: konstrukcja, dekoracja i kolorystyka  /367

2. Okucia  /371

3. Wrota  /372

4. Zakończenie  /372

Summary  /375

Wykaz skrótów /381

Bibliografia /382

Spis ilustracji  /398

Słowniczek specjalistycznych terminów użytych w książce  /421

Indeks topograficzny  /426