Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943-1991 (wprowadzenie do syntezy)

Autor: Sławomir Cenckiewicz

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 536

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - książka używana, w środku znajdują się adnotacje ołówkiem

Książka opisuje genezę wywiadu wojskowego w komunistycznej Polsce oraz rolę Sowietów w jego działalności. Autor przedstawia kierunki jego działania, politykę personalną i struktury.

„Jest upalny 22 lipca 2006 r. Kolejna rocznica ogłoszenia manifestu PKWN w Moskwie, który dał formalny początek państwowości Polski Ludowej. Decyzją władz RP zostaję przewodniczącym Komisji ds. Likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych. Gdy kilka dni później z pierwszej ręki zapoznaję się z mentalnością wysokich oficerów tej służby, postanawiam ustalić i zrozumieć, jak to się stało… Jak to się stało, że w Warszawie, w gmachu przy al. Niepodległości, przez tyle lat funkcjonował jeden z najważniejszych instrumentów podległości naszego kraju.Jak to się stało, że dopiero w siedemnastym roku budowania demokratycznej Polski rozmontowano tę postsowiecką redutę zlokalizowaną w najdalej na wschód położonym kraju zachodniej części Europy. I jak to się stało, że do realizacji tego zadania polskie państwo wyznaczyło doktora nauk historycznych.Ukończenie przedkładanej Czytelnikowi książki traktuję jako wypełnienie – po pięciu latach – zobowiązania, którego podjąłem się w 2006 r., ponieważ jako badacz i historyk aż za dobrze wiem, iż ludzką pamięcią, naszymi zaszłościami nie można w dowolny sposób zarządzać. Nie można arbitralnie stwierdzić, że czegoś nie będziemy pamiętać, że jakiś fragment przeszłości jest nieistotny. Wreszcie, że pozbywanie się niepotrzebnego balastu wymaga wytrwałości”
 

(Z wprowadzenia Sławomira Cenckiewicza)

Spis treści:

Wykaz ważniejszych skrótów   /13

Wprowadzenie 

Rzecz osobista - Potencjał i mitologia LWP - Stan badań - Cel badawczy i konstrukcja książki - Podstawa źródłowa - Podziękowania - Nota edytorska  /17

1. Ludowe Wojsko (nie) Polskie

Zdrada Polski i towarzyszy niedoli - Dzieci Zarubina - Willa w Małachowce - O polską republikę rad - Polska Dywizja Armii Czerwonej - Opiekunowie GRU  /39

2. Wywiadowcze korzenie i początki

Sowieccy wywiadowcy - Niedorozwój kadrowy - Geneza: OGPU/NKWD - Oddział Informacyjny Sztabu Głównego - Oddział II Sztabu Generalnego  /47

3. "Kadry są najważniejsze": Instruktorzy i ich agenci (1944-1956)

Polski "Razwiedupr" - Instruktorzy GRU - Agenci, kryminaliści, "Hiszpanie" - Polonizacja - "Smiersz" i Wielka Czystka - Karuzela szefów - Narodziny Zarządu II - Kadry z Akademii Dyplomatycznej w Moskwie   /61

4. Walka z reakcją (1945-1956)

Wywiad globalny - "Baza werbunkowa" - Likwidatorzy polskiego podziemia - Dywersanci i rozłamowcy - Moskiewska sieć - Zabójczy senator McCarthy - Forsa jest najważniejsza - Na tropie piłsudczyków i narodowców - GRU przeciwko PSZ - Złodzieje złota  /101

5. Na Zachód marsz... (1956-1981)

Ku wojnie z Zachodem - Plan konsolidacji specsłużb - WSW chroni i czuwa - Opiekun Iwaszutin - Zaginiony Kozłowski - Nielegalni inwalidzi - Porywane dzieci i matrioszki z sierocińców - Ludzie "Wolskiego" - Nieudacznicy Kiszczaka - Kursanci GRU - Dezerterzy - Kanał Jaruzelskiego

6. Pożar (1981-1987)

Lawina dezerterów - Na tropie kontrrewolucji - Kolonizacja państwa - Wielka reforma i Oddział "Y" - W poszukiwaniu technologii - Zacharski the best! - Flirt z terrorystami - "Kraje trzecie" - Mizeria wywiadowcza - Potęga wywiadu w... kraju     /227

7. "Rewolucja wojskowa" Misztala (1987-1991)

Laboratorium pieriestrojki - Parasol Kiszczaka - "Bezdziedziczne spadki zagraniczne" - Zlecenie na FOZZ - "Niekonwencjonalne operacje bankowe" - Czasu mało, wypożyczcie "Dicka!" - Dekonspiracja "matki afer" - Niezatapialny Oddział "Y" - "Perspektywiczna kadra" -  Lifting Zarządu II - "Nasi" w MON i start WSI  /327

Życie po życiu (1991-2006)

Sowiecki background - Parys desowietyzator - Obrońcy Oleksego - "Rolandy" i gaz musztardowy - Powrót Makowkiego - Aktywność krajowa - Sanacja Rusaka - Faul Dukaczewskiego - Przeciwnicy lustracji - Konsensus likwidacyjny   /389

Zakończenie i podsumowanie

Wywiad bez sukcesów - Kontrwywiadowcza antyochrona - Beneficjenci transformacji - Długie ramię Moskwy - Koniec mitu  /427

Wykresy i tabele  /66-378

Aneksy

1. 1984 wrzesień, Warszawa - Szczegółowy zakres działania komórek organizacyjny Zarządu II Wywiadowczego Sztabu Generalnego WP wraz z odręcznymi poprawkami z 1991 r., które miały dostosować treść dokumentu do nowych warunków działania wywiadu wojskowego  /439

2. Słownik ważniejszych pojęć stosowanych w komunistycznym wywiadzie wojskowym (Zarządzie II Sztabu Generalnego)  /475

Bibliografia  /489

Indeks nazwisk   /515