Disciplina militaris w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku

Disciplina militaris w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku

Autor: Karol Łopatecki 

Wydawca: IBNDKE

Rok wydania: 2012 

Ilość stron: 802, tabele

Oprawa: twarda

Format: 16,5 cm x 24,5 cm

Uwaga - przybrudzony grzbiet, wgniecione narożniki

Książka podejmuje problematykę powstawania, rozwoju oraz obowiązywania prawa wojskowego w oddziałach zaciężnych i najemnych.
Autor zgromadził polskie i litewskie artykuły wojskowe a także dokumenty dotyczące prawa wojskowego rozproszone w 12 krajach i 35 archiwach.
Zebrany materiał normatywny został scharakteryzowany na tle regulacji obowiązujących w Europie, dzięki czemu otrzymujemy całościową charakterystykę prawa stosowanego przez żołnierzy w epoce nowożytnej.

Spis treści:
Wstęp.
I. Najstarsze instytucje i akty normatywne regulujące porządek wojskowy.
1. Normy religijne a przepisy prawa wojskowego.
2. Mir wojskowy.
3. Rotmistrzowskie listy wypowiednie.
4. Artykuły rotmistrzowskie.
4a. Geneza artykułów rotmistrzowskich.
4b. Rozwój artykułów rotmistrzowskich.
4c. Charakterystyka artykułów rotmistrzowskich.
4d. Wpływ artykułów rotmistrzowskich na organizację oddziałów.
4e. Artykuły rotmistrzowskie.
5a. Tworzenie i wydawanie listów przypowiednich.
5b. Struktura listów przypowiednich.
5c. Normy prawne dotyczące służby wojskowej.
5d. Dyscyplina wojskowa w listach przypowiednich.
5e. Przestrzeganie norm prawnych zawartych w listach przypowiednich.
6. Przysięga wojskowa.
6a. Stosowanie przysięgi wojskowej w Europie.
6b. Zniesienie przysięgi wojskowej w Koronie i WKsL.
6c. Instytucje gwarantujące posłuszeństwo wobec władcy i artykułów wojskowych.
6d. Przysięga w wojskach typu cudzoziemskiego.
6e. Rola przysięgi w utrzymaniu dyscypliny wojskowej.
II. Artykuły wojskowe w Koronie.
1. Prawo zwyczajowe w wojsku koronnym.
2. Najstarsza ordynacja dla wojsk pieniężnych.
3. Artykuły hetmańskie Jana Tarnowskiego - zagadnienia wstępne.
4. Najstarsze artykuły hetmańskie Jana Tarnowskiego.
5. Wpływ prawa niemieckiego na powstanie koronnych artykułów wojskowych.
6. Powinność rycerska z 1557 r. 
7. Porządek praw rycerskich wojennych z 1557 r. 
8. Rozwój koronnych artykułów wojskowych w okresie pierwszej wojny północnej.
9. Artykuły wojskowe w wojskach kwarcianych (lata 60. i 70. XVI w.).
10. Systemy prawa wojskowego w okresie wielkiego bezkrólewia.
10a. Wojska kwarciane.
10b. Załoga zamku krakowskiego.
10c. Oddział małopolski.
10d. Oddziały wielkopolskie.
10e. Wojska inflandzkie.
10f. Prawa wojskowe podczas kolejnych bezkrólewi.
11. Przepisy dyscyplinarne w oddziałach nadwornych.
12. Prawo wojskowe w okresie panowania Stefana Batorego.
12a. Prawa wojskowe w latach 1576-1577.
12b. Articuli omnibus in universum militibus z 1579 r. 
12c. Prawa wojenne podczas wyprawy na Wielkie Łuki (1580).
12d. Artykuły wojskowe ogłoszone pod Worońcem w 1581 r. 
13. Edykty wojskowe Jana Zamoyskiego.
14. Artykuły hetmańskie Jana Zamoyskiego z 1593 r. 
15. Artykuły hetmańskie z lat 1595-1605.
16. Prawo wojskowe a Kozacy.
17. Dalszy rozwój prawa wojskowego.
III. Zamkowe (garnizonowe) artykuły wojskowe.
1. Utrzymywanie dyscypliny wojskowej w europejskich zamkach i twierdzach.
2. Teoretycy o dyscyplinie wojsk stacjonujących na zamkach.
3. Powstanie pierwszych regulacji dotyczących dyscypliny na zamkach.
4. Rozwój prawa wojskowego w dobie wojny o Inflanty.
5. Najstarsze zamkowe artykuły wojskowe.
6. Ustawa wojskowa z 1562 r. 
7. Zamkowe artykuły wojskowe Grzegorza Chodkiewicza.
8. Artykuły wojskowe Jana Zborowskiego z 1570 r. 
9. Artykuły Mikołaja Zebrzydowskiego z okresu interregnum (1587 r.).
10. Dalsze rozwój wojskowych artykułów zamkowych.
11. Przepisy prawne stosowane w XVII-wiecznych garnizonach wojskowych.
IV. Artykuły wojskowe w Wielkim Księstwie Litewskim.
1. Pierwsze polowe artykuły wojskowe dla wojsk zaciężnych na Litwie.
2. Artykuły żołnierskie Grzegorza (Hrehorego) Chodkiewicza.
3. Litewskim Przepisy dotyczące wojsk zaciężnych w II i III Statucie Litewskim.
4. Artykuły wojskowe Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna" z 1601 r. 
5. Prawa wojskowe ogłoszone przez Jana Karola Chodkiewicza.
6. Najstarsze artykuły wojskowe Krzysztofa II Radziwiłła z 1617 r. 
7. Prawo wojskowe w okresie wojny o Inflanty (1618, 1621-1622).
8. Prawa wojskowe z lat 1625-1629.
9. Artykuły wojskowe ogłoszone podczas odsieczy Smoleńska w 1633 r. 
10. Ukształtowanie litewskiego prawa wojskowego w 1635 r. 
11. Działalność prawodawcza Janusza Radziwiłła.
12. Prawo wojskowe Rzeczypospolitej, a Szwecja i Wielkie Księstwo Moskiewskie - wzajemne wpływy i relacje.
V. Artykyły wojskowe dla oddziałów pieszych i cudzoziemskich.
1. Partykularyzm personalny w prawie wojskowym Korony i WKsL.
2. Najstarsze polskie artykuły dla wojsk pieszych.
3. Artykuły dla wojsk pieszych Albrechta Hohenzollerna.
4. Artykuły wojskowe dla piechoty szlacheckiej.
5. Polsko-litewskie artykuły wojskowe dla wojsk najemnych z lat 1626-1633.
6. List artykułów żołnierskich Władysława IV - charakterystyka.
7. Edykty dla dragonii.
8. Artykuły Władysława IV Wazy dla autoramentu cudzoziemskiego.
VI. Prawo artyleryjskie.
1. Powstanie prawa artyleryjskiego.
2. Prawa i obowiązki puszkarzy do 1567 r. 
3. Artyleryjskie artykuły wojskowe z 1567 r. 
4. Reforma prawa artyleryjskiego w latach 1633-1634. 
5. Zakres obowiązywania artykułów artyleryjskich.
VII. Poselskie artykuły wojskowe.
VIII. Dyscyplina wojskowa a prawo ziemskie.
1. Angielskie prawo wojenne w systemie prawnym - analiza porównawcza.
2. Legitymizacja artykułów wojskowych w konstytucjach sejmowych.
3. Dorobek sejmu 1609 r.
4. Charakterystyka artykułów wojskowych aprobowanych na sejmie w 1609 r.
5. Obowiązywanie artykułów wojskowych 1609 r. na Litwie.
6. Sądownictwo nad żołnierzami.
7. Konstytucje disciplina militaris w Rzeczypospolitej szlacheckiej.
8. Kodyfikacja prawa wojskowego 1633 r. - podsumowanie konstytucji disciplina militaris.

Zakończenie.
Rozwój prawa wojskowego - podsumowanie [677]: a) Korona [678], b) Wielkie Księstwo Litewskie [678], c) Artyleria [679], d) Piechota [680]; Zwyczaj, jurysprudencja i normy religijne a prawo stanowione [680]; Powstanie wojsk zaciężnych [681]; Odpowiedzialność prawna dowódców wojskowych [682]; Sposób tworzenia artykułów wojskowych [683]; Legitymizacja artykułów wojskowych w autoramencie narodowym i cudzoziemskim [685]; Artykuły wojskowe jako „zwierciadło dobrego zachowania" [686]; Hierarchia prawa [689]; Zasada osobowości prawa [692]; Zasada subsydiarności [693]; Partykularyzmy prawa wojskowego [695]; Zakres czasowy i terytorialny artykułów wojskowych [697]; Prawo wojskowe a prawo ziemskie [698]; Artykuły aprobowane na sejmie 1609 r. [698]; Dyfuzja kultury prawnej i recepcja praw wojskowych [699]; Rozwój praw wojskowych a rewolucja militarna [701]

Aneks I.
Aneks II.
Bibliografia.
Skróty.
Spis tabel.
Spis ilustracji.
Indeks osób.