Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski (stan zachowania, identyfikacja...)

Autor: Marek Kołyszko

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 318

Okładka: miękka

Format: 15,5 cm x 22,5 cm

Praca poświęcona jest metalowym dewocjonaliom pochodzącym z okresu od 1600 roku do XVIII wieku, pozyskanym przede wszystkim z badań archeologicznych prowadzonych w Polsce. Rozważania autora koncentrują się wokół ustaleń identyfikacyjnych i znaczenia tych obiektów jako składnika polskiej obyczajowości. Osobna część opracowania zawiera uwagi i spostrzeżenia autora na temat zagadnień konserwatorskich tej specyficznej grupy zabytków.

Spis treści:

Wstęp  /9

Zagadnienia ogólne /11

Próba określenia charakteru źródeł  /11

Zakres terytorialny  /14

Zakres czasowy  /14

Stan badań /16

1. DEWOCJONALIA /22

1.1. Krzyżyki  /22

1.2. Kapsuły   /62

1.3. Medaliki  /76

1.3.1. Medaliki maryjne  /84

1.3.1.1. Medaliki z Matką Boską i Chrystusem  /84

1.3.1.2. Medaliki z Matką Boską, Chrystusem i krucyfiksem  /86

1.3.1.3. Medalik z inicjałem maryjnym i inicjałem IHS  /87

1.3.1.4. Medaliki z Matką Boską i parą serc  /88

1.3.1.5. Medaliki z Matką Boską i bł. Stanisławem Kostką  /88

1.3.1.6. Medalik z Matką Boską i św. Alojzym Gonzagą (?)  /89

1.3.1.7. Medalik z Matką Boską i śś. biskupami Wojciechem i Stanisławem  /89

1.3.8. Medaliki z Matką Boską Częstochowską  /89

1.3.8.1. Medaliki Matki Boskiej Częstochowskiej i Anioła Stróża  /90

1.3.8.2. Medalik z Matką Boską Częstochowską i św. Barbarą  /91

1.3.8.3. Medalik z Matką Boską Częstochowską i św. Ignacym Loyolą  /92

1.3.8.4. Medalik z Matką Boską Częstochowską i św. Janem Nepomucenem  /93

1.3.1.9. Medaliki z Matką Boską Loretańską  /94

1.3.1.9.1. Medaliki z Matką Boską Loretańską  i krucyfiksem  /95

1.3.1.9.2. Medalik z Matką Boską Loretańską  i Domkiem Loretańskim  /96

1.3.1.9.3. Medalik z Matką Boską Loretańską  i św. Rodziną  /96

1.3.1.10. Medaliki z Matką Boską  Karmelitańską (z Góry Karmel, Szkaplerzną) i św. Józefem  /97

1.3.1.11. Medaliki z Matką Boską z Cell  /98

1.3.1.11.1. Medalik z Matką Boską z Cell (Mariazell) i (?)  /99

1.3.1.11.2. Medaliki z Matką Boską z Cell (z Mariazell) i św. Janem Nepomucenem  /99

1.3.1.12. Medaliki z Matką Boską Większą z bazyliki patriarchalnej w Rzymie i św. Józefem  /100

1.3.1.13. Medalik z Matką Boską z Pilar (Nostra Signora del Pilar) i św. Jakubem  /101

1.3.1.14. Medalik z Matką Boską Wspomożenia Wiernych (Passawską) i św. Florianem  /102

1.3.1.15. Medalik Matki Boskiej Dobrej Śmierci  /103

1.3.1.16. Medalik ze sceną Zwiastowania NMP? i św. Antonim Padewskim  /104

1.3.1.17. Medalik z Apokaliptyczną Niewiastą Obleczoną w Słońce i (?)  /105

1.3.1.18. Medaliki z Matką Boską Niepokalanie Poczętą  /105

1.3.1.18.1. Medaliki z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i monstrancją, kielichem, hostią oraz z glorią z inicjałem IHS  /105

1.3.1.18.2. Medalik z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i prorokiem Eliaszem  /108

1.3.1.18.3. Medalik z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i św. Ignacym Loyolą  /108

1.3.1.19. Medalik z Matką Boską Siedmiu Boleści i św. Filipem Benicjuszem  /112

1.3.1.20. Pietr  /113

1.3.1.20.1. Pietr i (?)  /113

1.3.1.20.2. Pietr i św. Jan Nepomucenn  /113

1.3.2.1. Koronatki  /114

1.3.2.1.1. Medalik upamiętniający koronację figury Matki Boskiej Łąkowskiej z 4 czerwca 1752 roku i ze św. Franciszkiem (Ksawerym?)  /115

1.3.2.1.2. Medalik upamiętniający koronację figury Matki Boskiej Jarosławskiej 8 września 1755 roku i ze św. Franciszkiem Ksawerym  /115

1.3.2.1.3. Medalik upamiętniający koronację figury Matki Boskiej Rzeszowskiej 8 września 1763 roku  /116

1.3.3. Medalik z ikonografią hagiograficzną  /117

1.3.3.1. Medalik z inicjałem IHS w płomienistej glorii i profilem św. (?)  /117

1.3.3.2. Medaliki ze św. Anastazym i św. Wenancjuszem  /117

1.3.3.3. Medaliki ze św. Brygidą i św. Katarzyną Szwedzką  /118

1.3.3.4. Medaliki z przedstawieniem Świętej Rodziny i św. Antoniego Padewskiego  /120

1.3.3.5. Medaliki ze św. Franciszkiem z Asyżu i św. Antonim Padewskim  /123

1.3.3.6. Medalik z przedstawieniem św. Franciszka i św. Dominika  /123

1.3.3.7. Medalik z przedstawieniami św. Ignacego Loyoli i bł. Franciszka Borgii  /124

1.3.3.8. Medaliki z przedstawieniem św. Ignacego Loyoli i św. Alojzego Gonzagi  /124

1.3.3.9. Medaliki z przedstawieniem św. Ignacego Loyoli i św. Franciszka Ksawerego  /126

1.3.3.10. Medalik z przedstawieniem św. Ignacego (Antiocheńskiego), ze św. Franciszkiem i św. Tomaszem z Akwinu  /128

1.3.3.11. Medalik z przedstawieniami św. Ignacego Loyoli i św. Jana Franciszka Regis  /129

1.3.3.12. Medalik ze św. Jerzym i Michałem Archaniołem  /129

1.3.3.13. Medalik z Michałem Archaniołem /130

1.3.3.14. Medaliki św. Benedykta  /132

1.3.4. Medalik z przedstawieniem papieża Klemensa VIII i ss. Piotra i Pawła  /139

1.4. Kalperze - rynografy  /140

1.5. Sznury modlitewne (różańce, koronki)  /152

2. PROBLEMATYKA KONSERWATORSKA DEWOCJONALIÓW WYKONANYCH Z METALI POZYSKANYCH W WYNIKU BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH  /170

2.1. Teoretyczne podstawy konserwacji zabytków archeologicznych  /170

2.2. Dokumentowanie przebiegu prac konserwatorskich  /180

2.3. Typy zjawisk korozyjnych zachodzących w glebie  /185

2.4. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów żelaza  /192

2.5. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych z miedzi i jej stopów: brązów i mosiądzów  /203

2.6. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów cyny  /214

2.7. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów ołowiu  /218

2.8. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów złota  /224

2.9. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopu srebra  /226

2.10. Warunki przechowywania dewocjonaliów po pracach konserwatorskich  /231

3. ZNACZENIE DEWOCJONALIÓW W POZNANIU OBYCZAJOWOŚCI POLSKIEJ KOŃCA XVI-XVIII WIEKU  /235

3.1. Funkcja  /235

3.2. Chronologia  /241

3.3. Pochodzenie  /243

Zakończenie /248

Tabele  /253

Katalog krzyżyków  /255

Katalog kapsuł  /264

Katalog medalików  /265

Katalog kaplerzy  /281

Katalog sznurów modlitewnych  /283

Spis rycin  /289

Literatura  /294

Summary  /315