Dawne miejsca straceń na Śląsku w ujęciu interdyscyplinarnym

Redakcja: Daniel Wojtucki 

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 556

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 23,0 cm

Książka ta nie jest jedynie uzupełnieniem naszej archeologicznej wiedzy o najnowszych odkryciach dokonanych na miejscach straceń, lecz jest także swoistym podsumowaniem prac i poszukiwań związanych z archeologią prawną prowadzonych w Polsce.

Zaryzykować można stwierdzenie, że Śląsk jest najlepiej do tej pory rozpoznanym regionem w całym kraju. W ciągu kilku ostatnich dekad odnaleziono tutaj i przebadano wiele miejsc straceń z reliktami szubienic i grobami przestępców oraz samobójców. Czytelnicy otrzymują książkę zawierającą wyniki badań nieinwazyjnych, analiz antropologicznych i archeologicznych wychodzące poza schematyczne i tradycyjne ujęcie tematu. Sugestywne i żywe rekonstrukcje wizerunków straconych przestępców ukazują jaką moc mają współczesne techniki, pozwalając wydobyć z niebytu ludzkie istnienia, które wieki temu społeczeństwo starało się wymazać ze swojego otoczenia.

(Z recenzji wydawniczej dr. Pawła Dumy)

Spis treści:

Wprowadzenie  /11
Rozdział 1. Daniel Wojtucki - Miejsca straceń na Śląsku od XVI do połowy XIX wieku. Typologia, topografia i funkcjonowanie. Zarys problematyki  /19
1.1. Typologia  /19
1.2. Specyfika topograficzna i funkcjonowanie szubienic /37
1.3. Budowa i remont szubienicy  /56
1.4. Rabenstein lub Köpfstätt – murowany szafot  /76
Rozdział 2. Daniel Wojtucki - Archeologia miejsc straceń na Dolnym Śląsku. Przegląd przebadanych stanowisk w latach 1998–2016  /83
2.1. Jelenia Góra I  /87
2.2. Jelenia Góra II  /97
2.3. Kamienna Góra /103
2.4. Kąty Wrocławskie  /112
2.5. Lubań  /116
2.6. Lubomierz  /124
2.7. Miłków   /130
2.8. Modrzewie  /148
2.9. Złotoryja  /151
2.10. Złoty Stok  /159
Rozdział 3. Daniel Wojtucki, Karolina Wojtucka, Bartosz Świątkowski, Dominika Leśniewska - Stanowiska przebadane metodami nieinwazyjnymi i sondażowo   /167
3.1. Dzierżoniów  /170
3.2. Głogówek  /179
3.3. Gorzanów (Mielnik)  /187
3.4. Kowary  /193
3.5. Lubawka  /197
3.6. Mierczyce  /203
3.7. Mieroszów  /210
3.8. Prudnik  /218
3.9. Radków  /225
3.10. Raszów  /230
3.11. Ziębice  /235
Rozdział 4. Daniel Wojtucki, Karolina Wojtucka, Bartosz Świątkowski, Dominika Leśniewska - Szubienica w Żaganiu i jej funkcjonowanie w świetle badań historycznych i archeologicznych  /243
4.1. Historia miejsc straceń w Żaganiu  /243
4.2. Badania archeologiczne  /266
4.3. Obiekt obronno-rezydencjonalny typu motte /268
4.4. Miejsce straceń  /274
4.5. Cmentarzyk skazańców  /283
4.6. Cmentarzyk samobójców /287
4.7. Materiał zabytkowy  /294
4.7.1 Ceramika późnośredniowieczna /305
4.7.2. Ceramika nowożytna  /306
Aneks 1  /317
Rozdział 5. Natalia Mucha - Analiza antropologiczna szczątków ludzkich pochodzących z miejsca straceń w Żaganiu  /321
Rozdział 6. Daniel Wojtucki, Karolina Wojtucka, Bartosz Świątkowski Szubienica w Chełmsku Śląskim i jej funkcjonowanie w świetle badań historycznych i archeologicznych  /373
6.1. Historia miejsca straceń w Chełmsku Śląskim  /373
6.2. Badania powierzchniowe i nieinwazyjne  /386
6.2.1. Metoda elektrooporowa  /388
6.2.2. Metoda magnetyczna  /389
6.3. Badania sondażowe /390
6.4. Badania wykopaliskowe /392
6.5. Materiał zabytkowy  /403
Aneks 1   /408
Aneks 2  /410
Rozdział 7. Daniel Wojtucki, Karolina Wojtucka, Bartosz Świątkowski, Dominika Leśniewska - Szubienica w Wojcieszowie i jej funkcjonowanie w świetle badań historycznych i archeologicznych /413
7.1. Historia miejsc straceń w Wojcieszowie  /413
7.2. Badania archeologiczne  /418
Aneks 1  /431
Rozdział 8. Daniel Wojtucki - Z dziejów katów w Żaganiu i Chełmsku Śląskim w XVI–XVIII wieku  /433
8.1. Rzemiosło katowskie w Żaganiu  /433
Kaci w Żaganiu w XVI i w pierwszej połowie XIX wieku  /441
8.2. Rzemiosło katowskie w Chełmsku Śląskim  /442
Kaci w Chełmsku Śląskim w XVIII wieku  /445
Rozdział 9. Wioleta Porębna, Daniel Wojtucki - Szubienice w krajobrazie XVIII wieku – podejście ilościowe z wykorzystaniem GIS  /447
9.1. Wprowadzenie  /447
9.2. Mapa historyczna jako źródło danych  / 448
9.2.1. Charakterystyka map historycznych  /448
9.2.2. Jakość map historycznych z punktu widzenia zastosowań GIS  /449
9.2.3. Szubienice na mapach historycznych  /450
9.3. Poszukiwanie położenia szubienic  /451
9.3.1. Rejestracja map historycznych  /451
9.3.2. Lokalizacja szubienic /455
9.4. Analizy przestrzenne na przykładzie widoczności  /456
9.4.1. Opracowanie mapy widoczności  /456
9.4.2. Lwówek Śląski  /457
9.4.3. Strzegom  /460
9.4.4. Brzeg  /462
9.4.5. Nysa  /465
9.4.6. Karniów  /467
9.4.7. Opawa  /468
9.5. Podsumowanie  /471
Wykaz ważniejszych skrótów  /475
Bibliografia  /477
Spis ilustracji i map  /511
Spis tabel, tablic i wykresów  /535
Indeks miejscowości  /539
Zusammenfassung  /545
Resumé  /551