Cztery nazwiska, dwa imiona. Macedońscy uchodźcy wojenni na Dolnym Śląsku

Autorka: Anna Kurpiel

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 328

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x23,0 cm

Pionierska monografia podejmująca w sposób całościowy zagadnienie macedońskich uchodźców wojennych na Dolnym Śląsku.
Praca ma charakter interdyscyplinarny, opracowana została na styku nauk historycznych, antropologii kultury i socjologii. Oparta została na archiwaliach krajowych i zagranicznych. Jej celem jest przywrócenie do dyskursu historycznego, naukowego oraz dyskursu pamięci zapomnianej grupy macedońskich uchodźców wojennych [z greckiej wojny domowej 1946-1949], którzy znaleźli się w powojennej Polsce w ramach programu wzajemnej pomocy krajów bloku wschodniego. Autora skupia się przede wszystkim na grupie macedońskich dzieci-uchodźców, odesłanych za granicę z terenów objętych wojną domową.

Spis treści:

Wstęp  /11

Część pierwsza. Zacznijmy od momentu ...

Rozdział I. Macedończycy egejscy i ich udział w greckiej wojnie domowej  /21

1. Macedonia i Macedończycy  /22

2. Macedonia Egejska i Macedończycy Egejscy  /26

3. Macedończycy w greckiej wojnie domowej  /31

Sytuacja zewnętrzna  /32

Wewnętrzny czynnik macedoński  /34

Macedończycy w walce  /38

4. Konsekwencje wojny  /42

Wysiedlenie dzieci jako osobny fenomen migracji  /43

Kierunki migracji i liczebność uchodźców  /49

Rozdział II. Kierunki migracji Macedończyków - charakterystyka ośrodków pobytu Macedończyków w krajach Europy Środkowo-Wschodniej  /52

1. Dziecięce miejsca emigracji  /53

Jugosławia  /57

Albania  /58

Rumunia  /60

Bułgaria  /63

Węgry i Czechosłowacja  /64

ZSRR i NRD  /65

2. Miejsca emigracji dorosłych  /65

Albania i ZSRR  /66

Pozostałe kraje bloku wschodniego  /67

Jugosławia  /68

Rozdział III. Macedońscy uchodźcy w Polsce i na Dolnym Śląsku  /71

1. Przybycie do Polski i na Dolny Śląsk  /71

Fale migracyjne  /72

Dolnośląskie uzdrowiska  /75

Kwarantanna  /76

2. Organizacja ośrodków  /78

Lądek-Zdrój  /78

Solice (Szczawno)-Zdrój  /83

Duszniki-Zdrój i Międzygórze  /85

3. Zgorzelec stolicą uchodźców  /86

Państwowy Ośrodek Wychowawczy i placówki dla dorosłych  /87

Metody wychowawcze w POW  /90

4. Pozostałe ośrodki wychowawcze, szkoły i zakłady pracy  /93

Część druga. Ja mam 5 nazwisk, 4 daty urodzenia, 2 imiona

Rozdział IV. "Kwestia macedońska" w Polsce  /99

1. Tożsamość narodowa a pojęcie ojczyzny  /100

2. Polityka PZPR i KGP względem Macedończyków  /106

Polityka PZPR względem Macedończyków 1948-1956  /109

Polityka KGP względem Macedończyków 1948-1956  /115

Po odwilży. Zmiany w stosunku do Macedończyków  /119

Rozdział V. Organizowanie się Macedończyków na Dolnym Śląsku - prywatne i instytucjonalne sieci powiązań  /136

1. Powstanie i działalność Związku Uchodźców Politycznych z Grecji w Polsce im. Nikosa Belojannisa  /138

2. Wrocławski dziennik "Dimokrates" ("Demokrata")  /142

Macedoński zespół redakcyjny  /143

Recepcja "Dimokratisa" wśród Macedończyków  /146

3. Macedońska organizacja "ILINDEN"  /149

Prawdziwy charakter i rozwiązanie organizacji "ILINDEN"  /153

Organizacja "ILINDEN"  w Polsce  /157

4. Nielegalne Organizacje Macedończyków na Dolnym Śląsku  /163

Organizacje powstające do 1956 roku  /163

Nadzieje na samodzielność - tajna macedońska organizacja E3  /168

5. Towarzystwo Macedończyków w Polsce  /174

6. Nieformalne spotkania Macedończyków na Dolnym Śląsku  /182

Rozdział VI. Integracja macedońskich uchodźców na Dolnym Śląsku - stosunki z ludnością polską i uchodźcami etnicznie greckimi  /186

1. Etapu  /189

Brak możliwości wyboru i nieznajomość miejsca osiedlenia  /193

Czynniki ułatwiające i utrudniające integrację - specyfika macedońska  /196

2. Dolny Śląsk  /198

3. Początki  /205

Obraz Greka  /205

Obraz Polaków i Polski  /207

4. Integracja zinstytucjonalizowana  /209

Grecy  /209

Polacy  /211

Język  /214

5. Integracja wewnętrzna uchodźców z Grecji: Macedończycy i Grecy  /218

Integracja dzieci  /219

Integracja dorosłych  /223

6. Integracja i adaptacja zewnętrzna: Macedończycy i Polscy  /225

Wychowawcy i nauczyciele  /225

Rówieśnicy  /231

Grupy sąsiedzkie, koleżeńskie i przyjacielskie  /235

7. Pełna integracja macedońsko-polska  /239

Przyczyny pozostania w Polsce  /239

Polskie obywatelstwo - "Jestem Polakiem"  /241

Rozdział VII. Wyjazdy  /245

1. Wyjazdy na stałe  /247

Do Bułgarii  /250

Do Ludowej Republiki Macedonii  /253

Konsekwencje wyjazdów dla macedońskiej wspólnoty na Dolnym Śląsku  /261

2. Wyjazdy czasowe do Grecji i Macedonii  /263

Wizyta w rodzinnej miejscowości - "pożegnanie z ojczyzną"  /263

Odwiedziny w Macedonii  /271

3. Transnarodowa wspólnota macedońskich uchodźców  /275

Część trzecia. Nagadaliśmy się ...

Rozdział VIII. Wspólna Koda - jeszcze raz o pamięci  /287

1. Gdy autor jest głównym bohaterem - pamięć autobiograficzna  /289

2. Pamięć pewnego pokolenia  /300

3. Pamięć uwikłana w konflikt - perspektywa zbiorowa  /302

Podziękowania zamiast zakończenia  /311

Four surnames, two names, Macedonian war refugees in Lower Silesia  /312

Spis ilustracji i map  /315

Bibliografia  /317