Czirokezi. Ludzie na Szlaku Łez

Autor: Jarosław Wojtczak

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 274

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Czirokezi należeli do najbardziej wojowniczych ludów na południowym wschodzie kontynentu północnoamerykańskiego. W czasach przedkolonialnych walczyli prawie ze wszystkimi swoimi sąsiadami, a po przybyciu kolonistów wzięli udział w wielu wojnach zarówno z nimi, jak i toczonymi przez białych między sobą. Konflikty te, obejmujące okres od XVI wieku do wojny secesyjnej, zostały opisane w niniejszej książce. Jeden z białych około 1775 roku wątpił, czy Czirokezi kiedykolwiek porzucą przyzwyczajenia wyniesione z epoki kamienia łupanego i zrobią krok w kierunku cywilizacji. Pesymistycznie przewidywał, że przesadne upodobanie do wojny „doprowadzi do ich całkowitego wytępienia”. A jednak na początku XIX wieku w przeciwieństwie do większości innych plemion mieszkali w dużych drewnianych chatach oraz prowadzili hodowlę bydła i koni. Najbogatsi, wzorem białych plantatorów z Południa, trzymali wielu czarnych niewolników. Jako jedyni spośród Indian, oprócz Czoktawów, mieli spisany po angielsku własny kodeks prawny i konstytucję. Posługiwali się też alfabetem wymyślonym przez słynnego językoznawcę Sekwoję. Od 1822 roku czytali już książki we własnym języku oraz zakładali szkoły i biblioteki, a w 1828 zaczęli wydawać nawet własną gazetę.

Jednak ciągły głód nowych terenów dla osadników powodował stałe odbieranie Czirokezom ich ziemi, aż w końcu Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił w 1830 roku Ustawę o Przesiedleniu Indian, nakazującą im przeniesienie się na zachód od rzeki Missisipi. W rezultacie zostali wypchnięci ze swoich dawnych terenów plemiennych i musieli ruszyć w daleką drogę na Zachód, tracąc ziemię i uprawy. Ta długa podróż przyniosła im mnóstwo trudnych do opisania cierpień, a w jej trakcie tysiące z nich zmarło. Żadna z migracji w historii Ameryki nie miała tak tragicznych skutków. Dlatego straszną drogę, którą musieli przebyć, sami Czirokezi nazwali „Szlakiem Łez”.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Mapy /7

Wstęp  /17

Rozdział I. Czirokezi - "ludzie z jaskini"  /21

Pochodzenie Czirokezów  /21

Struktura społeczna Czirokezów /23

Rola kobiet i tradycja "koszykowa" Czirokezów /31

Życie społeczno-gospodarcze Czirokezów /35

Wojna w tradycji Czirokezów /39

Rozdział II. Czirokezi w okresie kolonialnym /41

Wyprawa Hernando de Soto /41

Brytyjczycy i Francuzi /47

Wojna z Szaunisami /53

Wojna z Tuskarorami /56

Wojna Czirokezów z Indianami Yuchi /61

Wojna Indian Yamasee /65

Wojna Czirokezów z Krikami /71

Samozwańczy "Król Czirokezów" /74

Nowy etap wojny z Krikami Muskogee /81

Ekspedycja Sandy-Creek /83

Wojna czirokesko-angielska /89

Ekspedycja Henry`ego Timberlake`a i wizyta wodzów Czirokezów w Londynie /102

Czirokezi po wojnie siedmioletniej /107

Czirokezi w okresie przed Rewolucją Amerykańską  /112

Druga wojna Czirokezów /117

Rozdział III. Cisza przed burzą  /133

Cesje ziemi i wysiłki "cywilizacyjne" Czirokezów /133

"Legalne bitwy" w obronie kraju Czirokezów /139

Rozdział IV. Szlak Łez /145

Misja pułkownika Woola /145

Generał Scott obejmuje dowództwo  /149

"Szlak, na którym płakali"  /159

Czirokeskie porachunki  /173

Rozdział V. Wódz Bowles i Czirokezi z Teksasu  /179

Czirokezi w Teksasie /179

Bitwa o Kamienne Domy  /188

Czirokezi wobec Rebelii Cordoby  /194

Wojna z Czirokezami i wypędzenie Indian z Teksasu  /205

Rozdział VI. Czirokezi i wojna secesyjna /219

Zakończenie /233

Bibliografia /239

Ilustracje  /241