Błogosławiona wieś

Autorka: Helena Popek

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 360

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Helena Popek w książce Błogosławiona wieś  ukazuje życie mieszkańców wołyńskiej wsi Wola Ostrowiecka w okresie międzywojennym, pod okupacją  sowiecką i niemiecką. 30 sierpnia 1943 r. Wola Ostrowiecka razem z Ostrówkami zostały zniszczone przez UPA, zamordowano ponad 1050 Polaków. Autorka chce nam ukazać, na podstawie opisu tej jednej wsi, dla niej błogosławionej, szczęśliwej, co straciliśmy. Tylko na Wołyniu takich zniszczonych polskich miejscowości było ok. dwóch tysięcy. W malowniczy sposób opisuje piękno wołyńskiej przyrody, powszedni dzień mieszkańca: co jadł, w co się ubierał. Pięknie ukazane są obrzędy ( zmówiny, zaręczyny, kupno panny młodej, wesela, pogrzeby), wierzenia i strachy, uroki i czary oraz zwyczaje i obrzędy religijne. Poznajemy problemy mieszkańców: powszechny głód, choroby, bezrobocie, brak ziemi, analfabetyzm, brak opieki medycznej. W pamięci są nadal żywe konflikty: wieś – dwór, dziedzic – chłop, lęk przed gajowym. Bardzo ciekawie odmalowane są obrazy współżycia z innymi nacjami: Polacy – Rusini ( Ukraińcy) czy Polacy – Żydzi. Jak uważny obserwator opisuje działalność sowietów: tworzenie kołchozów, agitacja i powszechna propaganda, aresztowania, pobicia, zsyłki na Syberię. Okupacja niemiecka to: aresztowania, masowe wywózki na przymusowe roboty do Rzeszy, holokaust Żydów, obowiązkowe kontyngenty i ludobójstwo Polaków przez bandy ukraińskie. Wspomnienia Heleny Popek poprzedzone są wstępem syna Leona. Jego autorstwa jest też Zarys dziejów Ostrówek i Woli Ostrowieckiej. W Aneksie znalazły się pieśni autorki i różne dokumenty: inwentarz wsi z XVIII w. czy z wizytacji parafii z 1846 r. Jest też wykaz zamordowanych 30.08.43 r. Całość uzupełnia imponujący zbiór fotografii.

Spis treści:

Leon Popek Wstęp. Moja Mama     /7 

Leon Popek Zarys dziejów Ostrówek i Woli Ostrowieckiej     /25 

Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska. Błogosławiona znaczy szczęśliwa. Obraz wołyńskiej wsi jako miejsca utraconego w relacjach wspomnieniowych Heleny Popek   /85 

1. Od doświadczenia indywidualnego do zbiorowego    /85 

2. Wołyńska wieś - miejsce szczęśliwe    /86 

3. Wola Ostrowiecka czasów wojny – miejsce i wartości utracone    /97 

Bibliografia     /107 

Helena Popek. Błogosławiona wieś     /109 

Cztery pory roku    /111 

Potrawy    /113 

Słynne wieczórki i dynki    /114 

Wieczór Wigilijny    /117 

Święte wieczory   /119 

Karnawał, czyli zapusty i wesela    /121 

Słynna panna Mania Klocowa    /122 

Wielki post    /130 

Wielki tydzień    /133 

Wielkanoc     /134 

Wiosna    /135 

Maj     /140 

Lato, miesiąc czerwiec     /144 

Lipiec-sierpień    /149 

Trzy sławne rody    /155 

Lata szkolne    /180 

U „Perechodów” straszy    /185 

„Sidun” wydał piękne owoce    /187

Letnie kąpiele    /189

„Popichy Aniela” ma dziecko    /190

Jesień    /207

Październik     /213

W poniedziałek jarmark w Lubomlu    /214

W całej wsi mowa o nieszczęśliwym „Lalki” weselu    /219

Dziewczęta wiją wianek z barwinku dla zmarłej „Frani Krukowej”   /221

Listopad     /229

Rok 1937, 30 listopad     /232

Rok 1938     /238

Rok 1939, druga wojna światowa     /240

Pierwszy wrzesień - wojna    /242

Święto 1 Maja    /261

Łagodniejsza zima, rok 1941    /262

Druga i ostatnia wiosna z sowietami    /264

Czerwiec 1941 rok. Wojna Niemców z sowietami     /264

Kwiecień 1942    /265

Jesień 1942     /268

Wiosna-lato 1943 rok    /271

Dobry Pasterz Wielki Patriota Ojczyzny i Męczennik z Parafii Ostrówki na Wołyniu    /278

Październik     /280

Kolęda     /282

Najpiękniejszy miesiąc w roku – maj     /288

Czerwiec    /289

Lipiec, żniwa    /290

Żniwa u księdza kanonika    /291

Pamiętnik (zamiast zakończenia)    /298

Aneks     /301

1. Pieśni    /301

2. Inwentarz dóbr wsi Ostrówki i Woli Ostrowieckiej (1785)    /306

3. Inwentarz kościoła parafialnego w Ostrówkach (1846)    /309

4. Zaświadczenie proboszcza parafii Ostrówki (1921)    /317

5. Akta paszportowe (1937)    /318

6. Metryka zgonu Wiktorii Harmata (1943)    /319

7. Petycja parafian z Ostrówek i Opalina do bp. łuckiego (1942)    /320

8. Wykaz gospodarstw wsi Wola Ostrowiecka (1943)    /340

9. Wykaz zamordowanych mieszkańców z Woli Ostrowieckiej    /344

10. Wywiad prasowy Heleny Popek     /358

11. Fragmenty wspomnień Heleny Popek    /360