Białystok. Miasto i jego mieszkańcy

Autorka: Martyna F. Zaniewska

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 370

Okładka: miękka 

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Wydanie II

Jest to pierwsza, o charakterze pionierskim, praca traktująca o Białymstoku współczesnym w sposób kompleksowy, traktująca miasto Białystok jako społeczną i kulturową całość. Jest to monografia, w której Autorka w sposób bardzo kompetentny udziela odpowiedzi na pytanie, jaka jest tożsamość miasta i jego mieszkańców. Nie muszę podkreślać, jakie znaczenie z punktu widzenia interesu miasta i jego mieszkańców, wiedza, która nierzadko nie jest doceniana w procesach zarządzania miastem. Wysoka i widoczna tożsamość miasta traktowana jest w pracy przede wszystkim jako znaczący zasób kapitałowy bardzo przydatny w doskonaleniu więzi pomiędzy elitami miasta a ogółem mieszkańców, przydatny do motywowania mieszkańców do aktywności na rzecz miasta, do szerokiej konkurencji o dobra materialne i ludzkie w kraju, a także na świecie.

- z  recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Sadowskiego

Recenzowane opracowanie jest interesującym i ważnym wkładem w dyskusję nad przemianami polskich miast oraz ich tożsamości (...). Szczególne znaczenie w tym względzie przypisuję zgromadzonemu materiałowi empirycznemu, przedstawiającemu sposób widzenia „swojego miasta” przez białostoczan, ze wszystkimi emocjonalnymi odcieniami, które wskazują na charakter jej osobistej relacji pozwalającej ów obraz zbudować i nadać mu określoną treść. Warte podkreślenia jest również sięgnięcie do danych wtórnych, obrazujących wielotorowy proces konstruowania tożsamości Białegostoku z perspektywy odgórnej, instytucjonalnej – wszak o jego szczególnych własnościach oraz pożądanych kierunkach zmiany donosiły różne podmioty zaangażowane w rozwój miasta i działanie realizowane na jego rzecz. (...) To ważna pozycja tak dla włodarzy, jak i mieszkańców miasta, ale również dla tych, którzy na Białystok z zainteresowaniem patrzą „z zewnątrz”.

- z recenzji dr hab. Kamilli Dolińskiej

(opis wydawcy)

Spis treści: 

Wstęp  /11

Rozdział I. Tożsamość miasta w perspektywie socjologicznej  

Przedstawienie kluczowych pojęć i koncepcji /17

• Tożsamość zbiorowa  /17
• Tożsamość miasta  /23
• Duże miasto - ujęcie klasyczne i współczesne /30

Tożsamość miasta i jego mieszkańców - wybrane badania w Polsce  /35

• Miasto w świadomości mieszkańców  /35
• Tożsamość miast w Polsce  /53

Tożsamość dużego miasta - próba definicji  /74

Rozdział II. Przemiany tożsamości Białegostoku

Białystok rezydencjalny  /79

Białystok przemysłowy  /84

W okresie niepodległości (Białystok polsko-żydowski)  /91

Białystok uprzemysławiający się (powojenny)  /97

W poszukiwaniu tożsamości po 1989 roku - zróżnicowanie kulturowe  /110

Rozdział III. Metodologiczne założenia badań

Przedmiot i cele badania  /119

Sposób realizacji badania  /121

• Metoda, technika i narzędzia badawcze  /121
• Dobór próby  /126

Sposób analizy materiału  /128

Rozdział IV. Obraz Białegostoku w świetle badań  

Mieszkańcy o sobie  /131

• Cechy białostoczan  /132
• Białostoczanie a mieszkańcy innych miast  /135
• Społeczność Białegostoku  138
• Ważni białostoczanie w świadomości mieszkańców /141
• Białostoczanie jako społeczność lokalna  /146

Mieszkańcy o swoim mieście  /149

• Białystok na tle innych miast  /151
• Cechy Białegostoku  /155
• Klimat miasta  /166
• Integrujące cechy Białegostoku  /168
• Kluczowe wydarzenia historyczne  /172
• Przemiany Białegostoku  /177
• Czynniki rozwoju maista  /180
• Białystok - miasto migracyjne  /187
• Białystok jako metropolia  /191
• Opinie o wizerunku zewnętrznym  /195

Waloryzacja przestrzeni  /204

• Przywiązanie do układu architektoniczno-urbanistycznego  /205
• Zmiany w przestrzeni miejskiej Białegostoku  /208
• Ocena zabudowy /212
• Charakterystyczne obiekty /219
• Centrum miasta  /225
• "Zielony" Białystok /228

Więź z miastem  /232

• Przywiązanie do miasta  /232
• Duma z bycia białostoczaninem /235
• Miasto marzeń  /238
• Białystok - moje miasto?  /242

Rozdział V. Kierunki kształtowania tożsamości Białegostoku 

Białystok w dokumentach strategicznych /246

Bialystok turystyczny /254

Wschodzący Białystok /269

Markowe produkty turystyczne Białegostoku /272

Białystok a podlaskie bogactwo różnorodności  /289

Białystok - sztuka współistnienia  /291

Strategia rozwoju miasta na lata 2011-2020  /297

Białystok - miasto miłosierdzia  /307

Zauważalne - program polityki kulturalnej  /310

Przestrzeń jako element kształtowania tożsamości  /312

Białystok - miasto wciąż wschodzące?  /313

Rozdział VI. Tożsamość Białegostoku 

Procesy kształtowania (się) tożsamości Białegostoku  /321

Białystok - miasto o jakiej tożsamości?  /333

Kultura jako narzędzie kształtowania tożsamości Białegotoku  /339

Zakończenie  /347

Aneksy  /351

Bibliografia  /357

Spis ilustracji  /368

Spis tabel  /369