Benedykta Hessego Komentarz do Kategorii Arystotelesa Część 1

Autorka: Hanna Wojtczak

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 269

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

Seria: Artes Liberales 2

Questiones super Praedicamenta Bendykta Hessego to jeden z pierwszych krakowskich komentarzy logicznych. Zredagowany został ok. 1420 roku, a najstarsza jego kopia pochodzi z końca lat 30. XV wieku co dowodzi, iż dzieło to przez co najmniej 20 lat funkcjonowało w środowisku Uniwersytetu Krakowskiego jako podstawowy podręcznik nauczania Kategorii. Na jego szkolny charakter wskazuje zarówna forma wykładu, zakres poruszanych w nim zagadnień, jak również wielość i różnorodność przytaczanych autorytetów. Quaestiones... Hessego nie są bowiem dziełem o szczególnej oryginalności doktrynalnej i nie przedstawiają zwartej, jednolitej  doktryny; są raczej prawzorem podręczników historii idei, których pierwszorzędnym zadaniem jest zapoznanie studenta z historią problemu i sposobami jego rozwiązywania, a nie głoszenie własnych poglądów autora i przekonywanie do nich. Przeciwnie, Hesse chętnie przywołuje różnorodne, często wykluczające się stanowiska i wówczas przeważnie nie wskazuje opinii, do której się przychyla. Przyjmując za podstawę rozumienia kategorii główne założenia tzw. burydanizmu, zwłaszcza w jego wersji umiarkowanej, sięgał także do dorobku przedstawicieli innych kierunków, przekazując w ten sposób możliwie pełny obraz ówczesnych kwestii, z których większość ma charakter quaestiones circa litteram, tzn. bezpośrednio odnoszących się do całego komentowanego tekstu Arystotelesa, bez ograniczania się do kilku wybranych zagadnień, jak to ma miejsce w reprezentatywnych XIV- i XV-wiecznych komentarzach w postaci quaestiones (np. Jana Burydana, Alberta z Saksonii).

Spis treści:

Przedmowa  /9

AUTOR I JEGO DZIEŁO

1. Studia i działalność Benedykta Hessego na Uniwersytecie Krakowskim  /15

2. Benedykt Hesse - autor komentarzy do logiki starej  /31

3. Ogólna charakterystyka Quaestiones super Praedicamenta Benedykta Hessego  /38

3.1. Zależności bezpośrednie i cytaty  /38

3.2. Wykaz kwestii, struktura i specyfika komentarza  /47

4. Kwestie wprowadzające do Kategorii  /53

5. Tradycja przekazu komentarzy Benedykta Hessego do ars vetus  /60

5.1. Omówienie kodeksów i ich zawartości  /60

5.2. Relacje między przekazami i wybór podstawy edycji  /71

5.3. Zasady edycji  /81

Summary  /83

Descriptio manuscriptorum  /91

Sigla  /96

BENEDICTUS HESSE Quaestiones super Praedicamenta Aristotelis Pars Prima: Questiones 1 - 13

Quaestio 1: Utrum sciantiae libri Praedicamentorum sit asiignandum unum subiectum  /99

Quaestio 2: Quid sit antepraedicamentum  /112

Quaestio 3: Quot sunt antepraedicamenta  /119

Quaestio 4: Utrum definitio aequivocorum sit bene posita  /124

Quaestio 5: Utrum definitio univocorum sit bene posita  /152

Quaestio 6: Utrum definitio denominativorum sit bene posita  /165

Quaestio 7: Utrum prima divisio antepraedicamentalis sit bene posita  /182

Quaestio 8: Utrum secunda divisio antepraedicamentalis sit bene posita  /191

Quaestio 9: Utrum prima regula antepraedicamentalis sit bene posita  /201

Quaestio 10: Utrum secunda regula antepraedicamentalis sit bene posita  /206

Quaestio 11: Utrum divisio praedicamentorum sit bene posita  /218

Quaestio 12: Utrum tantum decem sint praedicamenta  /230

Quaestio 13: Utrum mensura terminorum ponibilium in praedicamento substantiae sit bene posita  /245

Abbreviationes  /253

Bibliographia  /259

Index Nominum  /267