Artystyczna rekonkwista. Sztuka w międzywojennej Polsce i Europie

Autorka: Irena Kossowska

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 572

Okładka: miękka z obwolutą

Format: 21,00 cm x 26,00 cm

Artystyczna rekonkwista stanowi odpowiedź na wyzwanie, przed jakim stanęła Polska i pozostałe kraje Europy Środkowo-Wschodniej po 1989 roku – zbadania siły własnej tradycji i możliwości konwergencji z kulturą Zachodu, bez utraty narodowej odrębności. Rozprawa wskazuje, iż poczucie przynależności do wielkiej tradycji europejskiej kultury nie stoi w sprzeczności z akcentowaniem specyfiki artystycznych koncepcji i teoretycznych rozważań, powstałych w Europie Środkowej i na wschodnich rubieżach Starego Kontynentu. Zawarty w monografii namysł nad skomplikowaną siecią artystycznych powiązań między centralnymi i peryferyjnymi ośrodkami w Europie międzywojennych dekad, służy wtopieniu środkowo- i wschodnio-europejskiego regionu w euro-atlantycki dyskurs historiograficzny, a tym samym rozszerzeniu kanonicznych narracji o sztuce o obszar silnie naznaczony skutkami dziewiętnastowiecznego imperializmu i Wielkiej Wojny – traumatycznych doświadczeń prowadzących ostatecznie do urzeczywistnienia nadziei poszczególnych narodów na uzyskanie suwerennej państwowości. Książka ukazuje złożoność geokulturowej mapy Europy lat 20. i 30., stymulując debatę na temat pozycji, jaką przed 1939 rokiem zajmowała Polska, a także wnosi wkład w dyskusję na temat odrębności środkowoeuropejskiego makroregionu.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od Autorki   /7

I. ZWROT KU PRZESZŁOŚCI    /19
Włochy   /23
Niemcy   /31
Francja   /41
Nowy klasycyzm   /53
Nowy realizm    /64

II. Trzy totalitaryzmy   /67
„Lenin sztuki sowieckiej jeszcze się nie narodził”. Sztuka radziecka w Warszawie 1933 r.     /69
„Drogie słowo »Ukraina«”. Retrospektywna wystawa sztuki ukraińskiej w Warszawie 1934 r.   /88
„Ku szczęściu narodu”. Sztuka ventennio fascista w Warszawie 1935 r.    /96
„Artysta musi być polityczny!”. Rzeźba niemiecka w Warszawie 1938 r.    /117

III. Rozpad imperium     /135
Po upadku monarchii austro-węgierskiej. Wystawa współczesnej sztuki austriackiej    /137
Artystyczne samookreślenie nowych państw narodowych    /150
Czechosłowacja    /150
Rumunia   /153
Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców    /155
W przededniu wojny. Sztuka Królestwa Węgier w warszawskiej Zachęcie    /159

IV. Tradycja łacińska. Kontynuacja i kontestacja    /181
„Mały wielki kraj”. Idiomy tożsamości w sztuce belgijskiej    /183
Realizm holenderski   /200
„Szlachetny klasycyzm”. Francuska rzeźba międzywojenna  /202

V. Kraje basenu MORZA BAŁTYCKIEGO    /223
Aura Północy. Paradygmaty sztuki duńskiej    /225
Polityka kulturalna na Litwie    /250
Łotewskość. Etnosymbolizm i neorealizm w sztuce   /252
Estońskość. Między „chłopskością” a „późnym impresjonizmem”    /270

VI. Wyspiarski gust    /291
Sztuka Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii w Warszawie 1939 r.   /293

VII. Polskie idiomy realizmu. Lustrzane odbicia czy muzealne wzory?   /319
Tadeusz Pruszkowski. Zapomniany neohumanista   /321
„Realizm szlachetny”. Polska szkoła malowania    /346
Realizm wielowariantowy    /376
Tradycja polskiego realizmu    /385
Sztuka narodowa    /390
Meandry neorealizmu. Emulacja czy persyflaż?    /393

VIII. Nierozstrzygnięte kwestie. Wielki styl czy chybiona propaganda?    /427
Mit Marszałka    /429
Malarstwo historyczne. Utracona formuła patosu   /439

IX. Dialog z dawnymi mistrzami    /453
Parafrazy w sztuce sakralnej     /455
Zmodernizowany mediewizm    /459
Polskie interpretacje    /467
„Nowy człowiek”. Zgłębianie pamięci kulturowej   /475

Koda. Narodowa odrębność Czu autarkia kulturowa?   /497

WYBRANA BIBLIOGRAFIA    /505 

SPIS ILUSTRACJI    /511 

SUMMARY    /535 

INDEKS OSÓB    /541