Artyści żydowscy w Warszawie 1939 - 1945

Autorka: Magdalena Tarnowska

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 304

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Uwaga - przetarta, zarysowana okładka 

Książka Artyści żydowscy w Warszawie 1939–1945 jest pierwszą monografią tego środowiska, zawiera obszerne informacje na temat losów, działalności i twórczości plastyków związanych ze stolicą. Składa się z części opisowej, katalogu 170 dzieł, leksykonu artystów, aneksu. Jej główna część dotyczy getta warszawskiego, autorka zamieściła w pracy także wiadomości na temat tych artystów, którzy znaleźli się na terenach ZSRR (m.in. w Białymstoku, Lwowie, Wilnie) czy ukrywali się po tzw. stronie aryjskiej. Książka jest oparta na archiwaliach, dziennikach, wspomnieniach, dziełach sztuki — materiałach zebranych podczas badań naukowych prowadzonych w latach 2003–2009 w Polsce i Izraelu. Na ich podstawie autorka nakreśliła przejmujący obraz życia ludzi sztuki zamkniętych w getcie, ich walki o przetrwanie i kontynuację twórczości. Istotną częścią monografii jest analiza zachowanego i znanego tylko z opisów dorobku sztuki Holocaustu.

Spis treści:

Część I

I. Wstęp. Stan badań /7

II. Żydzi Warszawy około 1939  /16

1. Ludność, życie społeczne, religijne i kulturalne  /16

2. Środowisko plastyków żydowskich, życie artystyczne  /25

III. Warszawa w czasie wojny obronnej   /38

IV. Artyści żydowscy Warszawy na wschodnich terenach RP pod okupacją sowiecką i niemiecką   /41

1. Rozpad środowiska — ucieczki na Wchód  /41

2. Białystok, Lwów, Wilno — losy artystów  /45

a. Białystok  /45

b. Lwów  /52

c. Łuck  /58

d. Wilno /58

V. Warszawa pod okupacją hitlerowską   /64

1. Generalne Gubernatorstwo — podział terytorialny, sytuacja ludności  /64

2. Warszawa — polityka władz okupacyjnych wobec kultury polskiej  /65

VI. Getto Warszawskie 1939–1942. Życie społeczne i kulturalne  /72

1. Getto — terytorium, administracja instytucje, sytuacja społeczna i gospodarcza  /72

2. Kultura dzielnicy zamkniętej. Sytuacja inteligencji — działalność strategie przetrwania, instytucje i organizacje pomocowe  /77

VII. Artyści w getcie - środowisko i działalność  /88

1. „Gospoda Artystów” przy ul. Orlej 6  /93

2. „Ogród Artystów” i szop produkcji osełek i proszku do bagnetów — Mylna 9a/11  /97

3. Kurs Grafiki Użytkowej i Rysunku Maszynowo–Technicznego przy ul. Siennej 16 — środowisko zasymilowanej inteligencji tzw. małego getta /100

VIII. Twórczość plastyczna w getcie - postawy wobec rzeczywistości  /108 

1. W kręgu sztuki oficjalnej   /118

2. Sztuka jako dokument Zagłady  /125

3. Roman Kramsztyk — „obywatel świata” wobec tragedii getta  /131

4. Plastyka w służbie walki podziemnej  /148

5. „Ocalić od zapomnienia” — mieszkańcy dzielnicy zamkniętej w twórczości Geli Seksztajn  /156

6. W stronę piękna — sztuka jako ucieczka od tragedii getta  /170

IX. Zagłada getta - śmierć artystów /175

X. Zakończenie  /186

XI. Leksykon artystów  /188

1. Warszawa — getto  /188

2. Warszawa — strona aryjska  /201

3. Artyści z Warszawy przebywający podczas II wojny światowej na terenach RP zaanektowanych przez ZSRR  /203

a. Białystok i getto białostockie  /203

b. Lwów i getto lwowskie  /207

c. Wilno i getto wileńskie  /208

d. Łuck  /209

4. Artyści z Warszawy przebywający podczas II wojny światowej na terytorium ZSRR  /209

5. Inne losy /214

6. Losy nieznane  /216

XII. Bibliografia  /219

XIII. Wykaz skrótów  /239

Część II

XIV. Katalog / 241

XV. Aneks  /283

XVI. Indeks osób  /290