Antyczne tradycje w dekoracji rzeźbiarskiej gmachów Uniwersytetu Warszawskiego przy Krakowskim Przedmieściu

Autor: Hubert Kowalski

Rok wydania: 2008

Liczba stron: 352

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zarysowaniami i zatarciami, brzegi stron przykurzone, pierwsza strona z zabrudzeniami

Książka jest próbą monograficznego opracowania całej dekoracji rzeźbiarskiej gmachów Uniwersytetu Warszawskiego przy Krakowskim Przedmieściu, inspirowanych dziełami sztuki i literatury antycznej. Opisuje zarówno dzieła zachowane w oryginalnym kształcie, jak i odtworzone (zrekonstruowane), np. znane tylko z fotografii. 

Poczynając od epoki Wazów, kiedy to wzniesiono willę, nazwaną z czasem Pałacem Kazimierzowskim, poprzez wieki XVIII i XIX, do początków XX wieku w zespole dzisiejszego kampusu powstawały pełnoplastyczne rzeźby, reliefy i tympanony, które inspirowane były antykiem. Po dziełach klasycyzującego baroku i rokoka (dekoracja Pałacu Kazimierzowskiego i otaczającego go ogrodu) wykonano w czasach stanisławowskich, pierwszego Uniwersytetu Warszawskiego (1816-1831) i kolejnych dekadach, tak w zespole zabytkowym Uniwersytetu (Pałac Kazimierzowski, Szkoła Główna), jak i jego otoczeniu (pałac Tyszkiewiczów-Potockich, Dom Grodzickiego) liczne, wysokiej klasy dzieła w duchu neoklasycyzmu, które znalazły niejako swą kontynuację na przełomie XIX i XX wieku w dekoracji gmachu "starego" BUW i bramy uniwersyteckiej.

Spis treści: 

Wstęp  /7

I. Z rezydencji królewskiej w Warszawie na Uniwersytet (królewsko-uniwersytecki zbiór kopii gipsowych i ich ekspozycja na Uniwersytecie Warszawskim) /13

1. Historia kolekcji odlewów gipsowych arcydzieł rzeźby antycznej   /13

2. Rola odlewów gipsowych w kształceniu artystów na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych   /32

II. Pałac Tyszkiewiczów-Potockich  /45

1. Atlanty   /46

2. Dekoracja sieni   /58

3. Klatka schodowa   /64

4. Mitologiczne reliefy w Sali Balowej (Gościnnej) na I piętrze   /73

5. Sala Jadalna   /91

6. Antykizująca dekoracyjność  /100 

7. XX wiek   /107

III. Dekoracja rzeźbiarska Pałacu Kazimierzowskiego   /109

1. Dzieje gmachu  /109

2. Pozostałości dekoracji rzeźbiarskiej z XVII i XVIII wieku   /112

3. Tympanon   /128

4. „Dziedziny nauki” – niezachowane rzeźby Faustyna Cenglera   /133

IV. Szkoła Główna   /139

1. Kilka uwag o ufundowaniu gmachu   /139

2. Tympanon   /143

3. Relief klasycystyczny (Opłakiwanie Patroklesa)   /152

3.1. Źródła literackie   /162

3.2. Wzorce   /166

V. Dekoracja rzeźbiarska gmachu dawnej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego   /177

1. Tworzenie programu ideowego   /181

2. Popiersia i posągi   /182

3. Grupa rzeźbiarska wieńcząca fasadę główną oraz tympanon od strony Pałacu Kazimierzowskiego   /199

VI. Brama uniwersytecka („Przedsionek Wiedzy”)   /214

VII. Dom Grodzickiego   /242

1. Rzeźby pełnoplastyczne  /249

2. Program ideowy   /273

Zakończenie   /275

Aneksy źródłowe   /278

Bibliografia   /308

Wykaz ilustracji   /333

Indeks osobowy  /343