Antroponimia Bydgoszczy. Dziedzictwo kultury miasta i regionu od XV do XVIII wieku Tom I. Imiona

Autorka: Maria Czaplicka-Jedlikowska

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 526

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Monografia Marii Czaplickiej-Jedlikowskiej o antroponimii Bydgoszczy jest wartościowym, bogatym materiałowo naukowym opracowaniem opartym na badaniach własnych, przeprowadzonych z wykorzystaniem metodologii lingwistyki kulturowej, która stosowana jest we współczesnej literaturze przedmiotu. Poszerzenie badań o konteksty historyczno-społeczne, geograficzne, a nawet psychologiczne dało założone przez Autorkę efekty. Z pewnością znajdzie czytelników nie tylko wśród onomastów specjalizujących się w antroponimii, ale i wśród zainteresowanych historią i kulturą regionu i miasta Bydgoszczy.

Spis treści:

Uwagi wstępne  /9

Wprowadzenie  /15

Podstawowe założenia teoretyczno-metodologiczne  /15

1. Imię – język – kultura – dziedzictwo kulturowe  /15

2. Cele i metody – przedmiot pracy   /35

3. Kompozycja – układ treści  /44

4. Charakterystyka ogólna źródeł archiwalnych  /47

5. Miasto Bydgoszcz w perspektywie dokumentów archiwalnych (nie tylko w zakresie badań onomastycznych)  /55

6. Zestawienie wykorzystanych archiwaliów miejskich i dokumentów cechowych  /63

Część I Słowiańskie dziedzictwo kulturowe odzwierciedlane przez imiona  /67

1. Tradycyjne wartości wierzeniowe w słowiańskiej antroponimii  /68

2. Najdawniejsze imiona bydgoszczan w źródłach historycznych  /99

3. Dziedzictwo kulturowe zachowane w słowiańskich imionach dwuczłonowych  /111

Imiona męskie  /131

Imiona żeńskie  /142

Część II Staropolskie dziedzictwo kulturowe w antroponimii bydgoszczan  /169

1. Imiona chrześcijańskie w staropolskiej antroponimii bydgoszczan na tle ówczesnej kultury miejskiej  /170

Historia kultury miejskiej Bydgoszczy na tle rozwoju miast w Europie i w Polsce  /170

Imiona chrześcijańskie w staropolskiej antroponimii bydgoszczan  /177

2. Zmiany w staropolskim imiennictwie bydgoskim pod wpływem chrześcijaństwa /187

XV-XVI wiek, zmiany imion motywowane aspektami historyczno-religijnymi  /187

XVII-XVIII wiek, zmiany imion motywowane aspektami społeczno-kulturowymi  /213

3. „Zalety imionami ludzi”  /247

Imiona kalendarzowe – imiona niekalendarzowe  /247

Wartościowanie; wartości religijne w historycznym onomastykonie bydgoskim  /249

Część III Historyczne imiona w Bydgoszczy i w regionie niematerialnym dziedzictwem kultury  /253

1. Nowe wartości w kulturze średniowiecznych miast Europy i Polski  /254

Bractwa religijne jako przejaw chrześcijańskiego uniwersalizmu  /254

Rola zakonów i klasztorów w rozwoju kultury, nauki i sztuki w Bydgoszczy   /259

2. Dziedzictwo kultury regionu zachowane w staropolskich imionach bydgoszczan  /282

Imiona mieszczan bydgoskich, księży, proboszczów i zakonników  /282

Aspekty historyczno-religijne popularności imion w Bydgoszczy i w regionie  /287

Aspekty społeczno-kulturowe staropolskich imion bydgoszczan  /300

Przejawy kultu świętych i ich patronatów na podstawie częstości nadań imion w Bydgoszczy i w regionie /303

3. Alfabetyczne i ilościowe zestawienie wszystkich wyekscerpowanych imion w poszczególnych wiekach, w badanych źródłach  /316

4. Przegląd słowników i opracowań imiennictwu poświęconych  /324 

Uwagi końcowe  /335

Rejestr Tabel i Zestawień  /351

Skorowidz. Historyczny antroponomastykon Bydgoszczy /355

Abstract  /521

Zusammenfassung /523