Anatomia rewolucji. Narodziny ruchu społecznego „Solidarność” w 1980 roku

Autor: Tomasz Kozłowski

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 472

Okładka: twarda

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Książka opisuje historię oraz mechanizmy powstawania Niezależnego Samorządnego Związku zawodowego „Solidarność” w 1980 r. W kolejnych rozdziałach przedstawiony jest proces pojawienia się fali strajkowej oraz jej wpływ na narodziny ruchu społecznego. Założeniem badawczym jest pytanie o kształt mobilizacji. W pracy został zrekonstruowany proces zawiązywania się protestów oraz ich dyfuzji, czy to w pojedynczym zakładzie, czy też później, w całym regionie. Opisano rolę, jaką w tym procesie pełniły organizacje koordynujące działania strajkowe (Międzyzakładowe Komitety Strajkowego) oraz nowotworzony obieg informacji obejmujący wydawane przez strajkujących gazetki i ulotki. Odtworzenie procesu rozprzestrzeniania informacji oraz ocena jego wpływu na tempo i skalę mobilizacji jest jednym z kluczowych tematów książki. Analizę przeprowadzono w oparciu o materiały wytworzone przez samych strajkujących, jak również raporty pochodzące z archiwum dawnego aparatu represji oraz partii komunistycznej.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Opozycja i opór społeczny w PRL 1956-1989”.

Spis treści:

Wstęp    /8 

1. Rewolucja „Solidarności”    /15 

Rewolucja – ewolucja pojęcia     /15 

Ruch społeczny jako motor rewolucji     /20 

Rewolucja – w poszukiwaniu definicji     /23 

Rewolucje bez przemocy?    /26 

Hybrydowa rewolucja     /32 

2. Narodziny „Solidarności”     /36 

Początek     /36 

Strajk w Stoczni im. Lenina (14-16 sierpnia 1980 r.)    /41 

Eskalacja strajków     /61 

Zaszachowane władze    /69

Strajk powszechny    /75

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża    /82

Niezależne Samorządne Związki Zawodowe    /90

Kryzys rejestracyjny    /94

3. Sytuacja rewolucyjna: nastroje społeczne    /109

Relatywna deprywacja    /110

Godność jako element delegitymizujący system    /118

Inne elementy delegitymizujące system    /123

Rola strajkowych doświadczeń – nowy model protestowania    /127

Rola strajkowych doświadczeń – pamięć o „kryzysach”   / 135

4. Sytuacja rewolucyjna: vis unitiva    /138

21 żądań, czyli naprawa systemu   / 141

Religijność     /148

Patriotyzm     /155

5. Sytuacja rewolucyjna: opozycja    /160

Opozycja w drugiej połowie lat siedemdziesiątych    /160

Opozycja demokratyczna w czasie strajku   /166

6. Sytuacja rewolucyjna: atrofia władzy     /171

PZPR w odwrocie     /172

Wszystkie grzechy PZPR      /180

Oczyszczenie    /186

Siłowe rozwiązanie konfliktu    /194

Nielojalność    /203

7. Mobilizacja w liczbach    /208

8. Pierwsza fala    /215

Detonator    /215

Dyfuzja    /217

Dyfuzja protestu w zakładzie   /220

Dyfuzja protestu między zakładami   /225

Specyfika lipcowych strajków    /233

9. Wybrzeże – republika strajkowa    /239

Centrum rewolucji    /241

Emocje negatywne, lęki, plotki    /253

Emocje pozytywne    /257

Przywództwo    /269

Tłum    /277

Szare eminencje – eksperci    /285

Szare eminencje – opozycja demokratyczna    /299

10. Druga fala    /304

Komunikacja – krwiobieg rewolucji    /305

Kontakty bezpośrednie    /315

Alternatywne media – dźwięk    /316

Alternatywne media – prasa     /321

Brokerzy ruchu społecznego: polityczni turyści, polityczni emisariusze    /325

Inspiracja    /332