Akty unii wileńskiej i mielnickiej (1499-1501). Dokumenty i studia

Redakcja: Lidia Korczak

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 405

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

"Po przygotowaniu wspólnym polsko-litewskim wysiłkiem finansowym i badawczym publikacji pt. 1413 m. Horodles aktai. Dokumentai ir tyrinejimai/Akty Horodelskie z 1413 roku. Dokumenty i studia, po niemal 10 latach opracowane zostały Akty unii wileńskiej i mielnickiej (1499-1501) i przedstawione do wydania w ramach kontynuacji serii wydawniczej Instytutu Historii Litwy Traktaty Międzypaństwowe Litwy XIII-XVIII wieku (Teksty. Studia.). (...) Prezentowana publikacja różni się od poprzedniego tomu serii tym, że choć jest efektem pracy badawczej historyków polskich i litewskich wspomaganych przez tłumaczy, prowadzonej w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki (...) i zostanie wydana pod wspólnym szyldem Polskiej Akademii Umiejętności i Instytutu Historii Litwy, to jako pierwsza wychodzi książka w polskiej wersji językowej"

(ze wstępu)

Spis treści:

Słowo wstępne (Lidia Korczak, Jurate Kiaupiene)  /9

Dokumenty traktatowe opracowali: Lidia Korczak i Krzysztof Pietkiewicz

Uwagi wydawnicze (Lidia Korczak)  /13

A. Akty unii wileńskiej 1499 roku

1. Litterae plenae potestatis Alexandri magni ducis Lithuaniae oratoribus suis ad regem Poloniae delegatis datae  /15

Pełnomocnictwo Aleksandra Jagiellończyka dane posłom do rozmów z królem polskim Janem Olbrachtem  /16

2. Barones et nobiles Regni Poloniae per suas novas litteras inscriptionem antecessorum suorum super foederbis cum baronibus nobilibusque Magni Ducatus Lithuanie confirmant  /18

Panowie i szlachta Królestwa Polskiego potwierdzają dawny układ swoich przodków z panami i szlachtą Wielkiego Księstwa Litewskiego   /24

4. Barone et nobiles Regni Poloniae promittunt et baronibus Magni Ducatus Lithuaniae novas litteras super unionem dare  /25

Dostojnicy i szlachta Królestwa Polskiego obiecują prałatom i baronom Wielkiego Księstwa Litewskiego wydać nowy dokument w sprawie unii   /26

5. Litterae confederationum Magni Ducatus Lithuaniae prelatorum et baronum missae ad prelatos et barones Incliti Regni Poloniae  /27

Panowie rada Wielkiego Księstwa Litewskiego, zatwierdzając układ z Koroną, transumują dokument wydany 2 października 1413 r. przez bojarów litewskich w Horodle   /29

B. Akty unii mielnickiej 1501 roku

1. Alexandri ducis Lithuaniae mandatum procuratorium ed eligendum regem et confirmandum, ac renovandum foedera  /33

Aleksander Jagiellończyk daje pełnomocnictwo swoim posłom do udziału w elekcji króla polskiego i zawarcia unii Wielkiego Księstwa Litewskiego z Królestwem Polskim  /34

2. Lithuanorum procerum mandatum procuratorium ad eligendum regem, et praestandum regi iuramentum, et confirmanda ac renovanda foedera   /35

Panowie rada Wielkiego Księstwa Litewskiego udzielają pełnomocnictwa pięciu posłom litewskim wysłanym do Polski na sejm elekcyjny do Piotrkowa  /37

3. Privilegium unionis inter Regnum Poloniae et Magnum Ducatum Lithuaniae in nomine Frederici cardinalis et reliquorum senatorum Regni Poloniae factum  /38

Akt unii między Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim wystawiony w imieniu kardynała Fryderyka i pozostałych senatorów Królestwa Polskiego  /42

4. Litterae originales quae factae sunt inter Regnum Poloniae et Magnum Ducatum Lithuaniae in conventione Pyotrcoviensi  /46

Posłowie wielkiego księcia litewskiego Aleksandra i panów litewskich odnawiają unię między Królestwem Polskim w Wielkim Księstwem Litewskim na sejmie elekcyjnym w Piortkowie   /48

5. Electio Alexandri magni ducis Lituaniae in regem Poloniae   /53

Postanowienia (dekret) o elekcji Aleksandra Jagiellończyka na króla polskiego  /57

Dodatek (modus eligendi regis)   /60

6. Alexandri magni ducis Lithuaniae de consensus ducum, baronum, nobilium unionis magni ducatis Lithuaniae cum Regno renovatio, cum moderatione quorundam articulorum  /63

Aleksander Jagiellończyk, wielki książę litewski, przyjmuje i zatwierdza artykuły unii zawartej z Wielkim Księstwem i Koroną  Polską. Ponadto zapewnia, że powyższy układ zatwierdzą panowie i szlachta litewska  /67

7. Aleksander electus rex Poloniae testatur certos barones et nobiles iurasse servare pacta conventa inter Polonos et Lithuanos  /72

Aleksader, wybrany król polski, zaświadcza, że panowie i szlachta Wielkiego Księstwa Litewskiego zaprzysięgną dotrzymanie układów zawartych z Królestwem Polskim  /74

Studia

Krzysztof Pietkiewicz. Dokumenty unii polsko-litewskiej na przełomie XV/XVI wieku   /79

Waldemar Chorążyczewski. Polska kancelaria królewska w dobie unii wileńskiej i mielnickiej. Elementy modernizacyjne  /123

Lidia Korczak. W kręgu polskich zwolenników unii   /165

Rimvydas Petrauskas. Wielkie Księstwo Litewskie a unia mielnicka  /177

Jurate Kiaupiene. Funkcjonowanie zapisów unii z lat 1499 i 1501 w Wielkim Księstwie Litewskim i Królestwie Polskim   /199

Katalog pieczęci

Jakub Rogulski. Pieczęcie króla, panów rady i szlachty Królestwa Polskiego przy dokumentach unii krakowsko-wileńskiej i mielnickiej (1499, 1501)   /237

Marceli Antoniewicz. Pieczęcie prałatów, panów i szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego przy dokumentach unii wileńskiej i mielnickiej (1499, 1501)  /277

Fotografie dokumentów  /359

Wykaz skrótów   /373

Bibliografia  /375

Indeks osób  /393