- Kategorie
-
200 lat powiatu wrzesińskiego. Historia i współczesność
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Cena przesyłki | 11 |
Dostępność | Mała ilość 2 szt. |
Kod kreskowy | |
ISBN | 978-83-939122-2-3 |
EAN | 9788393912223 |
Zostaw telefon |
Redakcja: Marian Torzewski
Rok wydania: 2018
Ilość stron:
Oprawa: twarda
Format: cm x cm
Spis treści:
Wstęp - Marian Torzewski /13
Rozdział I. Środowisko geograficzno-przyrodnicze ziemi wrzesińskiej (Sebastian Mazurkiewicz) /15
1. Położenie geograficzne /15
2. Budowa geologiczna /16
3. Rzeźba terenu /16
4. Gleby /18
5. Hydrografia /18
6. Klimat /20
7. Przyroda /21
8. Formy ochrony przyrody /21
Rozdział II. Archeologia terenów powiatu wrzesińskiego (Michał Brzostowicz) /27
1. Uwagi wstępne /27
2. Warunki rozwoju najstarszego osadnictwa terenu powiatu wrzesińskiego /28
3. Pierwszy człowiek na ziemi wrzesińskiej /29
4. Pierwsi rolnicy /30
5. W epoce brązu i wczesnej epoce żelaza /31
6. W czasach rzymskiej dominacji w Europie /34
7. W początkach średniowiecza /36
8. W państwie wczesnopiastowskim /38
9. Archeologia miast powiatu wrzesińskiego /40
Rozdział III. Administracja i samorząd w powiecie wrzesińskim na przestrzeni dwóch wieków /42
A. Powiat wrzesiński (Sebastian Mazurkiewicz, Marian Torzewski) /42
1. Przynależność administracyjna ziemi wrzesińskiej przed utworzeniem powiatu wrzesińskiego (S. Mazurkiewicz) /42
2. Utworzenie powiatu, podział administracyjny w czasach zaboru pruskiego (S. Mazurkiewicz) /45
3. Państwowe, prowincjonalne i powiatowe organy przedstawicielskie i administracyjne pod zaborem pruskim (M. Torzewski) /50
4. Granice i podział administracyjny powiatu wrzesińskiego w okresie II Rzeczypospolitej i okupacji hitlerowskiej (S. Mazurkiewicz) /52
5. Powiatowe organy samorządowe i administracyjne w okresie II Rzeczypospolitej (M. Torzewski) /56
6. Powiat wrzesiński w Polsce Ludowej: granice i podziały administracyjne (S. Mazurkiewicz) /59
7. Powiatowe organy władzy i administracji w okresie Polski Ludowej (M. Torzewski) /61
8. Przywrócenie powiatu w III RP (S. Mazurkiewicz) /63
9. Współczesne organy samorządu powiatowego (S.Mazurkiewicz) /64
B. Organy samorządowe stolicy powiatu - Wrześni od czasu zaboru do współczesności (M. Torzewski) /66
C. Główne ośrodki administracyjne i gospodarcze ziemi wrzesińskiej na przestrzeni wieków (Filip Biernat, Michał Brzostowicz, Robert M. Czerniak, Sebastian Mazurkiewicz, Roman Nowaczyk) /72
1. Grzybowo - gród pierwszych Piastów (M. Brzostowicz) /72
2. Biechowo - średniowieczny gród kasztelański (M. Brzostowicz /74
3. Pyzdry (R.M. Czerniak) /76
4. Września - stolica powiatu (S. Mazurkiewicz) /85
5. Miłosław (M. Brzostowicz) /92
6. Strzałkowo (R. Nowaczyk) /99
7. Żerków (R. Nowaczyk) /103
8. Targowa Górka (S. Mazurkiewicz) /106
9. Nekla (S. Mazurkiewicz) /109
10. Kołaczkowo (F. Biernat) /113
11. Borzykowo (F. Biernat) /116
12. Ciążeń (F. Biernat) /119
13. Przynależność powiatowa miejscowości ziemi wrzesińskiej (S. Mazurkiewicz) /120
Rozdział IV. Ludność ziemi wrzesińskiej na przestrzeni wieków (M. Torzewski) /126
1. Liczba ludności we Wrześni i powiecie /126
2. Migracje /128
3. Mniejszości narodowe - Niemcy /131
4. Mniejszości narodowe - Żydzi /133
Rozdział V. Ziemiaństwo powiatu wrzesińskiego, jego rola polityczna, gospodarcza i kulturalna (R. Nowaczyk) /136
1. Wprowadzenie /136
2. Ponińscy /136
3. Mycielscy /138
4. Mielżyńscy /140
5. Kościelscy /143
6. Hulewiczowie /146
7. Gorzeńscy /148
8. Raszewscy i Żychlińscy /150
9. Grabscy /151
10. Broniszowie /153
11. Chrzanowscy /154
12. Żółtowscy /156
13. Lutomscy /157
14. Brzescy /158
15. Łaszczyńscy /159
16. Kosińscy /160
17. Inni zasłużeni przedstawiciele warstwy ziemiańskiej, dzierżawcy i posiadacze ziemscy /161
Rozdział VI. Życie gospodarcze, transport i komunikacja na ziemi wrzesińskiej (F. Biernat, M. Torzewski) /164
I. Gospodarka /164
1. Rolnictwo od czasu zaboru pruskiego do II Rzeczypospolitej (M. Torzewski) /164
2. Rzemiosło, przemysł, handel i usługi od czasu zaboru pruskiego do II Rzeczypospolitej (M. Torzewski) /165
- Rzemiosło i przemysł /165
- Handel i usługi /167
3. Najważniejsze przedsiębiorstwa w czasach zaboru pruskiego i II Rzeczypospolitej (M. Torzewski) /169
- Cukrownia /169
- Elektrownia /170
- Mleczarnia /172
- Wodociąg i kanalizacja /173
- Banki /174
4. Zakłady pracy w Polsce Ludowej (F. Biernat) /176
- Browar Fortuna /176
- Meramont /177
- Mikroma /178
- Modus - Mikon /179
- Orzechowskie Zakłady Przemysłu Sklejek /180
- Spółdzielnia Inwalidów Wiosna Ludów /181
- Stokbet /182
- Tonsil /182
- PGR Bieganowo /184
- PGR Sokołowo /185
5. Największe przedsiębiorstwa i banki współczesne (F. Biernat) /186
A. Przedsiębiorstwa /186Allfex /186
- Cenos /187
- Flex /187
- Gestamp /188
- Inalfa /188
- Krispol /189
- Massive /189
- Matex /189
- Volkswagen /190
B. Banki /190
- Bank Zachodni WBK Santander /190
- PKO BP /190
- Powiatowy Bank Spółdzielczy /191
- Września - miasto banków /191
C. Handel wrzesiński /192
II. Transport i komunikacja (M. Torzewski) /193
1. Kolej żelazna /193
2. Kolej powiatowa /196
3 Drogi. Komunikacja drogowa /199
4. Poczta, telegraf, telefon /202
5. Radiowęzeł wrzesiński /204
Rozdział VII. Konspiracja oraz czyn zbrojny w dziele odzyskiwania, umacniania i obrony niepodległości (R. Nowaczyk) /205
1. Wprowadzenie /205
2. Konfederacja tarnogrodzka /205
3. Konfederacja barska i powstanie kościuszkowskie /206
4. Okres napoleoński: powstanie 1806-1807 i wojna z Austrią 1809 roku /207
5. Powstanie listopadowe 1830 roku /209
6. Wielkopolska Wiosna Ludów /210
7. Powstanie styczniowe 1863 roku /213
8. Powstanie wielkopolskie 1918-1919 roku /215
9. Kampanie wschodnie z lat 1919-1921 oraz rodowód i szlak bojowy pułków garnizonu wrzesińskiego /218
A. Udział oddziałów wielkopolskich w kampaniach wschodnich lat 1919-1921 /218
B. Rodowód i szlak bojowy 56 i 68 pułku na frontach wschodnich w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku /219
C. Legia Ochotnicza Wrzesińska /221
D. Działania militarne na rzecz powstań śląskich 1919-1921 roku /222
10. 68 pułk piechoty w wojnie obronnej 1939 roku /223
11. Ruch oporu i konspiracja lat 1939-1945 /227
12. Udział w działalności zbrojnej na terenie kraju oraz w polskich formacjach wojskowych na Zachodzi /230
Rozdział VIII. Germanizacja oraz spontaniczny i zorganizowany polski opór (M. Torzewski) /233
1. Germanizacja /233
W pierwszym okresie panowania pruskiego /233
Po polskich powstaniach XIX wieku /233
W epoce Bismarcka i później /234
2. Społeczeństwo wrzesińskie w obronie przed germanizacją /238
Strajk dzieci wrzesińskich /239
3. Polskie stowarzyszenia z okresu zaboru pruskiego /242
- Bractwo Kurkowe /242
- Koło Ziemianek /244
- Polski Czerwony Krzyż /244
- Straż Ogniowa /246
- Towarzystwo Czytelni Ludowych /247
- Towarzystwo Kupców /248
- Towarzystwo Pań Miłosierdzia /249
- Towarzystwo Przemysłowe /250
- Towarzystwo Rolnicze /251
- Towarzystwo Śpiewacze Lutnia /252
- Towarzystwo Upiększania Miasta /254
- Towarzystwo Gimnastyczne Sokół (Leszek Nowacki) /254
Rozdział IX. Polska aktywność społeczna w powiecie wrzesińskim w XX wieku (F. Biernat, R. Nowaczyk, M. Torzewski) /258
Marian Torzewski
1. Organizacje społeczne w okresie II RP /258
- Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej we Wrześni i powiecie (1908-1949) /258
- Liga Morska i Kolonialna /260
- Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej /260
- Towarzystwo Wojaków i Powstańców /261
- Harcerstwo i Hufiec ZHP Września (R. Nowaczyk) /262
2. Organizacje polityczne i społeczne w Polsce Ludowej /266
- Partie polityczne w okresie Polski Ludowej /266
- Organizacje społeczne w okresie Polski Ludowej /267
Filip Biernat
3. Współczesne najaktywniejsze organizacje i stowarzyszenia /269
- O współczesnych stowarzyszeniach w powiecie wrzesińskim /269
- Fundacja Dzieci Wrzesińskich /269
- Nekielskie Stowarzyszenie Kulturalne /270
- Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów /270
- Stowarzyszenie Chór "Camerata" /270
- Stowarzyszenie Kobiet Gminy Września "Wrzoski" /271
- Stowarzyszenie Kulturalny Miłosław /271
- Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania - "Z Nami Warto" /271
- Stowarzyszenie "Promyk" /272
- Stowarzyszenie Samorządny Powiat /272
- Stowarzyszenie "Wielkopolscy Bieganie" w Bieganowie 272
- Stowarzyszenie Wrzesiński Klub Amazonki /273
- Towarzystwo Kulturalne "Echo Pyzdr" /273
- Towarzystwo Unia Wrześnian /274
- Wrzesińskie Towarzystwo Kulturalne /274
- Wrzesiński Uniwersytet Trzeciego Wieku /275
Rozdział X. Polityczny obraz społeczeństwa wrzesińskiego od II do III RP (F. Biernat, M. Torzewski) /276
1. Decyzje polityczne mieszkańców miasta i powiatu w wyborach parlamentarnych w okresie II Rzeczypospolitej (M. Torzewski) /276
2. Decyzje polityczne mieszkańców miasta i powiatu w wyborach do sejmu w okresie Polski Ludowej (M. Torzewski) /277
3. Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, Komitet ds. Bezpieczeństwa. Służba Bezpieczeństwa (F. Biernat) /279
4. Podziemie niepodległościowe (F. Biernat) /284
5. Opozycja demokratyczna (F. Biernat) /286
6. Wrześnianie w wyborach parlamentarnych i prezydenckich w okresie III RP (F. Biernat) /290
Rozdział XI. Medycyna, lekarze i ochrona zdrowia w powiecie wrzesińskim na przestrzeni 200 lat (M. Torzewski) /294
1. Choroby, medycyna i lekarze w okresie zaboru pruskiego /294
2. Choroby, medycyna i lekarze w okresie II Rzeczypospolitej /297
3. Wrzesińska służba zdrowia w Polsce Ludowej /300
4. Szpital, lecznica, lazaret we Wrześni (od czasu zaboru do Polski Ludowej) /302
5. Wrzesińska opieka zdrowotna w okresie III RP /304
Rozdział XII. Policja i sądownictwo w powiecie wrzesińskim na przestrzeni 200 lat (M. Torzewski) /306
1. Sądownictwo w okresie staropolskim i pod zaborem pruskim /306
2. Policja i wymiar sprawiedliwości w okresie II Rzeczypospolitej /308
3. Milicja obywatelska i wymiar sprawiedliwości w Polsce Ludowej /311
4. Policja i sądownictwo w III RP /312
Rozdział XIII. Religie i kościoły na ziemi wrzesińskiej (S. Mazurkiewicz) /315
1. Początki chrześcijaństwa /315
2. Sieć parafialna /315
3. Patronaty /316
4. Zmiany w strukturze administracyjnej Kościoła po 1815 roku /317
5. Kościelna struktura administracyjna w XX i XXI w. /318
6. Życie kościelne i religijność /320
7. Beneficja /321
8. Pobożność XVII-XIX w. /322
9. Kościół w okresie kulturkampfu i na przełomie XIX i XX w. /322
10. Kościół w Polsce Odrodzonej /324
11. Kościół podczas II wojny światowej /325
12. Kościół w czasach najnowszych /326
13. Kościelna działalność społeczna /327
14. Protestantyzm /329
15. Gminy żydowskie /332
Rozdział XIV. Oświata w powiecie wrzesińskim (M. Torzewski) /334
1. Szkoły parafialne w okresie staropolskim /334
2. Szkoły powszechne pod zaborem pruskim jako narzędzie germanizacji /334
3. Szkoły powszechne w II RP /337
4. Wrzesińskie "szkoły wyższe" i początki gimnazjum pod zaborem pruskim /339
5. Gimnazjum, liceum i szkoły wydziałowe w II RP /340
6. Szkoły zawodowe w okresie II Rzeczypospolitej /343
7. Szkolnictwo pod okupacją hitlerowską /344
8. Szkolnictwo podstawowe w okresie Polski Ludowej /345
9. Szkoły średnie i zawodowe w okresie Polski Ludowej /347
10. Przedszkola, biblioteki i oświata pozaszkolna od II do III RP /349
11. Szkolnictwo wrzesińskie w okresie III RP (do 2017 roku) /352
Rozdział XV. Działania na polu kultury w powiecie wrzesińskim (F. Biernat, R.M. Czerniak, L. Nowacki, M. Torzewski) /354
A. Literatura i sztuka (F. Biernat, L. Nowacki, M. Torzewski) /354
1. Literatura (L. Nowacki) /354
2. Władysław Stanisław Reymont w Kołaczkowie i Wrześni (M. Torzewski) /356
3. Teatr (L. Nowacki) /356
4. Film (L. Nowacki) /357
5. Fotografia (L. Nowacki) /359
6. Sztuka i architektura (L. Nowacki) /360
7. Muzyka od lat 60 XX w. do współczesności (F. Biernat) /362
B. Prasa i książka wrzesińska (F. Biernat, R. Nowaczyk, M. Torzewski) /366
1. Wrzesińska gazeta pod zaborem pruskim i w II Rzeczypospolitej (M. Torzewski) /366
2. Wici Wielkopolskie (R. Nowaczyk) /368
3. Wrzesińskie wydawnictwa regionalne w okresie od II do III RP (M. Torzewski) /369
4. Prasa wrzesińska i inne media w III RP (F. Biernat) /373
C. Muzea i zabytki (R.M. Czerniak, S. Mazurkiewicz) /374
1. Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich i izby pamięci (S. Mazurkiewicz) /374
2. Muzeum Regionalne Ziemi Pyzdrskiej (R.M. Czerniak) /380
3. Zabytki powiatu wrzesińskiego (S. Mazurkiewicz) /384
D. Kultura i polityka w życiu codziennym mieszkańców ziemi wrzesińskiej (M. Torzewski) /402
1. Uroczystości patriotyczne i państwowe w II RP /402
2. Uroczystości, wiece i imprezy polityczne oraz patriotyczno-państwowe w Polsce Ludowej /405
3. Życie kulturalne i rozrywski wrześnian w okresie II Rzeczypospolitej /406
4. Wrzesińskie kino /408
5. Ogród Różany, Dom Żołnierza, Powiatowy Dom Kultury i Wrzesiński Ośrodek Kultury /410
Rozdział XVI. Wrzesiński sport, turystyka, rekreacja (L. Nowacki) /413
1. Sport wrzesiński w okresie zaboru pruskiego /413
2. W II Rzeczypospolitej /414
3. Sport wrzesiński a II wojna światowa /416
4. W Polsce Ludowej /416
5. W III Rzeczypospolitej /418
6. Najlepsi w historii /420
7. Turystyka /424
8. Rekreacja /425
9. Obiekty sportowo-rekreacyjne /426
Podziękowania /429