Perskie losy Dzieje Polaków w Iranie w czasie II wojny światowej i po niej

Redakcja: Jolanta Sierakowska-Dyndo, Ivonna Nowicka, Stanisław A. Jaśkowski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 190

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x 21,0cm

I tak Polacy przybyli do nieznanego sobie kraju, który pilnie potrzebował żywności, a ówczesną stolicą Iranu wstrząsały bunty zbożowe. Z relacji niektórych z nich dowiadujemy się, że podczas ładowania uchodźców do ciężarówek, które miały przewieźć ich do Teheranu, Irańczycy rzucali w Polaków jakimiś zawiniątkami. Przestraszeni Polacy w pierwszej chwili myśleli, że lecą w nich kamienie, ale potem zobaczyli, że to orzechy, ciastka i słodycze.

(fragment Wstępu)

Niniejsza książka poświęcona jest losom Polaków, którzy po tzw. „amnestii” ogłoszonej w ZSRR po podpisaniu układu Sikorski-Majski w 1941 r. zostali uwolnieni z łagrów i więzień sowieckich, a po długiej tułaczce dotarli do Iranu. Autorami zebranych tu tekstów są wybitni iraniści; głos oddano jednak i samym uczestnikom tych wydarzeń oraz społeczności irańskiej. Celem opracowanych tu materiałów jest przypomnienie nam odległych czasów, w których to Polacy szukali pomocy i schronienia w zupełnie obcym pod względem języka, kultury i tradycji kraju. To, co wydarzyło się w czasie II wojny światowej w Iranie, ale również na innych obszarach, gdzie ostatecznie trafili Polacy, to przykład tego, że nawet w czasach tak okrutnych udaje się obronić człowieczeństwo. Jak wspominała jedna z Polek, które trafiły do Iranu: „Irańczycy zaakceptowali nas takimi, jakimi jesteśmy, nie pytali o nasze matki i ojców. Nie pytali, w co wierzymy ani skąd pochodzimy. Widzieli, że potrzebujemy pomocy i zaoferowali nam ją”.

Spis treści:

Od redakcji  .7

J. Sierakowska-Dyndo - Z archiwum pamięci  /33

I. Nowicka - "Biuletyn MY" polskich "isfahańczyków" i "Libańczyków". Historia i tematyka /47

S. Jaśkowski - Czego czytelnicy irańskiej gazety "Parczam" mogli dowiedzieć się o pierwszym miesiącu pobytu Polaków w Iranie /67

I. Nowicka - Anna Borkowska "Man artist hastam", czyli "Jestem artystką..." /77

I. Nowicka - Filmowe polonica irańskie /83

I. Nowicka - Mazurek Dąbrowskiego w Teheranie. Upamiętnienie 70. rocznicy ewakuacji Polaków z ZSRR do Iranu /93

J. Sierakowska-Dyndo - O archiwum pamięci raz jeszcze  /107

Aneksy do artykułów I. Nowickiej

Aneks 1 - do artykułu  "Biuletyn MY" polskich "isfahańczyków" i "Libańczyków"  /111

Aneks 2 - do artykułu  Anna Borkowska "Man artist hastam", czyli "Jestem artystką..."  /180

Aneks 3 - do artykułu Filmowe polonica irańskie  /182

Aneks 4 - do artykułu Mazurek Dąbrowskiego w Teheranie. Upamiętnienie 70. rocznicy ewakuacji Polaków z ZSRR do Iranu  /183