Wspomnienia babki. Obrazy z dziejów rosyjskich Żydów w XIX wieku, tom I

Autorka: Paulina Wengeroff

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 147

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,00 cm

Seria: Żydzi. Polska. Autobiografia

Wspomnienia babki. Obrazy z dziejów rosyjskich Żydów w XIX wieku autorstwa Pauliny Wengeroff (1833–1916) są monumentalnym, dwutomowym dziełem przedstawiającym szeroką panoramę życia żydowskiego w carskiej Rosji.

Narracja Wengeroff jest pełna etnograficznych detali oraz bezcennych z naszej perspektywy opisów tradycji i zwyczajów, np. dotyczących stroju, ceremonii zaślubin, opieki nad dzieckiem, przebiegu świąt i obrzędów z nimi związanych, kuchni, praktyk leczniczych. Autorka charakteryzuje tradycyjny świat Żydów wschodnioeuropejskich, a następnie jego upadek, będący konsekwencją przemian modernizacyjnych. Opisy przepełnione są nostalgią i sporządzane z pełną świadomością, że dotyczą świata, który odchodzi.

Dzieło Wengeroff zalicza się dziś do klasyki żydowskiej autobiografii, jest ponadto jednym z pierwszych i najważniejszych żydowskich tekstów autobiograficznych napisanych przez kobietę i ujmujących kobiece doświadczenie. Poza tym (a może przede wszystkim) Wspomnienia są znakomitym tekstem literackim; zostały napisane z talentem i pisarskim wyczuciem.

Oryginalnie opublikowano je po niemiecku w Berlinie. W niniejszej polskiej edycji zachowano układ dwutomowy. Pierwszy tom obejmuje okres od najwcześniejszego dzieciństwa autorki do końca lat czterdziestych XIX wieku. Autorka opisała w nim swoje dzieciństwo w zamożnej tradycyjnej rodzinie żydowskiej w Brześciu Litewskim.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp    /VII

Kim była autorka Wspomnień? Życie Pauliny Wengeroff    /XII

Rodzina i środowisko domowe    /XIII

Pozycja rodziny    /XVIII

Życie religijne    /XX

Dorosłe życie (1850–1916)    /XXIII

Tło historyczne – Żydzi w Rosji    /XXVIII

Charakterystyka tekstu     /XXX

Czas powstania    /XXX

Język   /XXXI

Budowa i treść    /XXXII

Główne wątki i motywy. Kluczowe tematy    /XXXVIII

Utracony świat tradycji    /XXXVIII

Etnografia    /XLI

Życie kobiety i życie mężczyzny    /XLII

Małżeństwo (i miłość?)    /XLV

Żydzi w Rosji i pisanie ich historii    /XLVI

Dlaczego Paulina Wengeroff pisała?   /XLVII

Odbiorca tekstu    /L

Gatunek, wzorce i tradycje literackie    /LII

Recepcja dzieła   /LIX

Edycje krytyczne    /LX

Wartość Wspomnień dla dzisiejszego czytelnika    /LXI

Miejsce Wspomnień w niniejszej serii   /LXIII

Podziękowania    /LXIV

Nota edytorska tłumaczki    /LXV

Bibliografia   /LXVII

Wspomnienia babki. Obrazy z dziejów rosyjskich Żydów w XIX wieku

Tom pierwszy

Wstęp (dr Gustaw Karples)    /3

Uwagi początkowe    /4

Rok w domu rodzinnym    /7

Część pierwsza   /7

Część druga    /62

Początek okresu oświecenia    /84

Lilienthal    /84

Jesziwe-bachurim    /97

W Nowym Mieście    /103

To był piękny widok…    /103

Szabat     /112

Ślub Ewy    /118

Zmiany w tradycyjnym stroju żydowskim    /127

Summary    /137

Spis ilustracji    /139

Indeks    /140