Marchlewszczyzna 1925-1935. Polski rejon narodowościowy na sowieckiej Ukrainie

Autor: Henryk Stroński

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 384

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,5 cm

Publikacja omawia historię zorganizowanego przez bolszewików polskiego rejonu narodowościowego w ZSRS, który funkcjonował w ramach sowieckiej Ukrainy w latach 1925–1935 na Wołyniu Wschodnim – tzw. Marchlewszczyzny.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp    /7

Rozdział I. Narodowościowe jednostki terytorialne w strukturze administracyjnej sowieckiej Ukrainy w latach dwudziestych–trzydziestych XX w.     /17

Rozdział II. Powstanie polskiego rejonu narodowościowego – Marchlewszczyzny    /37

Organizacja i proklamowanie rejonu    /37

Terytorium, ludność i skład narodowościowy    /56

Rozdział III. Funkcjonowanie polskiego rejonu   /77

Gospodarka   /77

Rolnictwo   /78

Fabryki porcelany i huty szkła   /85

Inne drobne przedsiębiorstwa, budownictwo Handel i finanse    /92

Pięcioletni plan gospodarczy rozwoju polskiego rejonu   /97

Instytucje partyjne, państwowe i organizacje społeczne 101

Szkolnictwo, instytucje kulturalne i oświatowe, ochrona zdrowia   /117

Rozdział IV. Kadry    /141

„Kadry decydują o wszystkim”    /141

Sytuacja kadrowa w latach 1931–1933    /150

Czystki i pogrom kadrowy w okresie 1933–1935    /155

Rozdział V. Marchlewszczyzna w życiu Polaków w ZSRS i w stosunkach polsko-sowieckich    /165

Polski rejon autonomiczny a ludność polska Kraju Rad     /165

Marchlewszczyzna w stosunkach polsko-sowieckich      /173

Rozdział VI. Polski rejon narodowościowy na początku lat trzydziestych    /195

Przymusowa kolektywizacja rolnictwa    /195

Wielki Głód (1932–1933)    /208

Z życia codziennego rejonu    /220

Rozdział VII. Likwidacja Marchlewszczyzny i początek karania jej ludności    /235

 „Niechby się zawalił ten marchlewski rejon…!” Przesiedlenie do wschodnich obwodów Ukrainy w 1935 r.    /235

Likwidacja Marchlewszczyzny    /252

Rozprawa z kierownictwem polskiego rejonu i związanymi z nim ludźmi    /259

Rozdział VIII. Losy ludności polskiej po likwidacji Marchlewszczyzny    /271

„Żegnaj, Ukraino…” Deportacje Polaków do Kazachstanu w 1936 r.     /271

Ludobójstwo mieszkańców w latach Wielkiego Terroru 1937–1938 („operacja polska”)    /286

Losy mieszkańców i wsi dawnej Marchlewszczyzny podczas II wojny światowej i w okresie powojennym    /312

Zakończenie   /329

Wykaz skrótów    /333

Bibliografia    /341

Indeks nazwisk i pseudonimów    /361

Indeks geograficzny    /375