Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów

Autor: Maciej Krzysztof Tchórzewski

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 110

Okładka: miękka

Format: 16,8 cm x 23,8 cm

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie dziejów zorganizowanych formacji granicznych, które kwaterowały w Łomży, bądź związane były z Ziemią Łomżyńską. Termin użyty w tytule nawiązuje do Łomżyńskiej Brygady Straży Pogranicznej istniejącej w latach 1889-1914 oraz Inspektoratu Granicznego "Łomża" a następnie Obwodu Straży Granicznej "Łomża" funkcjonujących w latach trzydziestych XX wieku.
Zakres pracy obejmuje okres od Powstania Kościuszkowskiego do II wojny światowej włącznie, przez co dotyczy także innych oddziałów granicznych pełniących służbę w departamencie łomżyńskim, województwie, a następnie guberni augustowskiej oraz w guberni łomżyńskiej, czego przykładem jest Grajewska Brygada Straży Pogranicznej, istniejąca w latach 1889-1914. Ponadto w latach dwudziestych minionego wieku Grajewo, a czasowo także Szczuczyn i Stawiski, były siedzibami ówczesnych polskich formacji ochrony granic.
Praca podzielona została na trzy główne rozdziały opisujące formacje graniczne i system ochrony granic funkcjonujący w latach 1794-1918, 1918-1939, 1939-1945. Dodatkiem są załączniki z tabelami zawierającymi dokładną strukturę organizacyjną i etaty oddziałów pogranicznych oraz spisy imienne oficerów i strażników pełniących służbę na omawianym terenie. Załączniki podzielone zostały na trzy główne części odpowiadające poszczególnym rozdziałom. Pracę uzupełniają poglądowe mapy na których naniesiono przebieg linii granicznej oraz główne miejscowości będące siedzibami oddziałów granicznych.

Spis treści:

1. Wstęp /7

2. Formacje Graniczne w latach 1794-1918 /11

Schyłek Rzeczypospolitej i Księstwo Warszawskie (Lata 1794-1815) /11
Królestwo Polskie (Lata 1815-1831) /13
Królestwo Polskie /Nadwiślanki i Kraj/ (Lata 1831-1914) /15
Mobilizacja i wojna (Lata 1914-1918) /25

3. Formacje Graniczne w latach 1918-1939 /29

Lata 1918-1921 /29
Lata 1921-1939 /34
Przygotowania obronne i wojna 1939 r. /40
Szkoła Podoficerska Straży Granicznej w Łomży (Lata 1922-1923) /45

4. Formacje Graniczne w latach 1939-1945 /47

Lata 1939-1941 /47
Lata 1941-1945 /49

5. Zakończenie /51

6. Załączniki /53

Część I Formacje Graniczne w latach 1794-1918 /54
Część II Formacje Graniczne w latach 1918-1939 /70
Część III Formacje Graniczne w latach 1939-1945 /77

7. Mapy /79

8. Fotografie /89

9. Bibliografia /93

10. Indeks osób /99

11. Indeks miejscowości /106