Attyla i Hunowie. Ekspansja barbarzyńskich nomadów. IV - V wiek

Autor: Michel Rouche

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 350

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron przykurzone

Co zdecydowało o niezwykłych sukcesach militarnych Hunów w Europie IV i V wieku? Jak wyglądały zmieniające się sojusze walczących stron: Hunów, plemion germańskich i cesarstwa rzymskiego? Jak powstrzymano ekspansję Attyli? Niezwyciężony Attyla, barbarzyński wódz Hunów, zadał liczne klęski plemionom germańskim i bezpośrednio zagrażając cesarstwu rzymskiemu, doprowadził w V wieku do niespotykanej wcześniej ekspansji swojego koczowniczego ludu, która objęła tereny od Kaukazu po Ren. Michel Rouche, emerytowany profesor Université Paris Sorbonne-Paris IV, wykorzystując najnowsze osiągnięcia archeologii i reinterpretując wczesnośredniowieczne źródła, prezentuje nowe spojrzenie na huńskie podboje. Omawia dzieje polityczne, w tym m.in. tworzące się pod wpływem zagrożenia ze strony Hunów nieoczekiwane koalicje oraz działania dyplomatyczne cesarstwa. Przedstawia system władzy nomadów, strukturę ich społeczności, sztukę wojenną, obyczaje oraz obrzędy religijne – wróżbiarstwo, ofiary z ludzi, sakralny kanibalizm. W nowatorski sposób pokazuje rolę i znaczenie huńskich kobiet. Opisuje też dzieje azjatyckich następców Hunów: Awarów i Węgrów. W osobnym rozdziale ciekawie omawia wciąż żywą legendę, powstałą wokół postaci Attyli.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa  /13

Podziękowania  /15

Wykaz skrótów   /16

I. Świat Wielkiego Stepu   /17

Ziemia pokryta trawą   /17

Klimat   /18

Fauna  /19

Góry   /20

Strefy kontaktu  /21

Step  /23

Półkoczownicy   /25

II. Mgławica plemion   /28

Skomplikowany proces etnogenezy  /29

Scytowie  /31

Amazonki   /33

Sarmaci  /37

Goci   /40

III. Cesarstwo rzymskie na przełomie IV i V w.   /45

Sakralizacja władzy   /45

Sytuacja administracyjna w cesarstwie rzymskim ok. 375 r.   /47

Prowincje iliryjskie  /49

Administracja cywilna  /50

Cesarze-dzieci   /54

Miejsce Kościoła   /55

Armia rzymska  /57

Barbaryzacja armii   /59

IV. Wielkie uderzenie (375-435)   /65

Adrianopol - początek końca  /70

Wzmocnienie pozycji Hunów po zwycięstwie pod Adrianopolem   /72

Hunowie za Kaukazem   /74

Alanowie przekraczają Ren  /77

Jeden król huński spośród wielu   /79

Pojawienie się Aecjusza  /81

Burgundzka katastrofa   /84

Pokój w Margos   /86

Wspólne panowanie Bledy i Attyli   /88

V. Militarna przewaga Hunów   /89

Łuk refleksyjny - broń doskonała   /94

Pozorowany odwrót   /96

VI. Attyla u szczytu potęgi (435-452)  /101

Hunowie i cesarstwo wschodnie  /102

Pierwszy pokój Analoliusza   /104

Zabójstwo Bledy  /105

Imperium Attyli w 445 r.   /106

Trzecia wojna przeciwko Teodozjuszowi II   /108

Drugi pokój Anatoliusza   /112

Trzeci pokój Anatoliusza   /113

Ingerencje w wewnętrzne sprawy cesarstwa zachodniego  /113

Ambicje Galli Placydii  /116

Skandal wokół Honorii   /117

VII. Powstrzymanie ekspansji (451-453)   /123

Inwazja na Galię   /123

Oblężenie Orleanu   /128

Bitwa na Polach Katalaunijskich  /131

Niezłomni Attyla i Marcjan  /136

Oblężenie Akwilei   /137

Naturalna śmierć?   /141

VIII. Attyla - sprawca upadku Rzymu?  /144

Dwa portrety: Attyla i Aecjusz  /144

Attyla - bogactwa i kobiety   /146

Polityka terroru  /149

Finanse cesarstwa zachodniorzymskiego: powrót do handlu wymiennego  /151

Finanse cesarstwa wschodniorzymskiego: opodatkowanie najbogatszych  /153

Niejawny sojusznik   /155

Państwo prawa i uzasadnione stosowanie siły   /157

IX. Społeczeństwo drapieżców  /164

Podbite ludy  /164

Arystokracja Hunów   /168

Sprawiedliwość pala  /169

Osobliwe zasady sukcesji   /171

Dziedziczenie władzy w linii żeńskiej  /172

Władza kobiet  /176

Pszczoła i orzeł   /178

Rzymskie orły   /180

Wszechwładny Attyla  /181

Ofiary z ludzi  /183

Kotły ofiarne  /185

Frankensteinowie V w.   /187

X. Zmierzch Hunów (453-469)   /192

Pierwsza wojna gocko-huńska  /194

Druga wojna gocko-huńska  /194

Ostatni Goci i ostatni Hunowie  /196

Nabita na pal głowa Dengizyka  /198

Zabójstwo Aecjusza   /199

Zabójstwo Walentyniana III   /199

Zwolennicy Attyli i upadek Rzymu   /200

Alanowie  /201

Kaukaska ostoja   /207

XI. Następcy Hunów   /210

Awarowie i Węgrzy   /210

Awarowie o długich warkoczach  /210

Upadek Sirmium   /214

Złoto Ringu   /214

Niezwyciężona jazda   /217

Koniec imperium Awarów   /218

Nowi nomadowie  /221

Grabieżcy czy buntownicy?   /223

Kres świata nomadów   /226

XII. Legenda Attyli   /229

Atylla wróg chrześcijan  /230

Czarna i złota legenda Attyli   /231

Skandynawska legenda Attyli   /232

Germańska legenda Attyli   /235

Księga bohaterów   /239

Jedenaście tysięcy dziewic   /241

Attyla w twórczości Corneille'a  /243

Attyla i wiek oświecenia  /244

Attyla w twórczości Verdiego  /246

Attyla w twórczości Wagnera  /247

Nazistowska legenda Attyli   /248

Zakończenie   /251

Niespodziewany obrót wydarzeń  /252

Wyjątkowość Attyli   /253

Zwycięstwo archaizmu   /254

Czym była przemoc stosowana przez nomadów?   /256

Ślady panowanie Hunów   /257

Trwały podział  /258

Attyla wiecznie żywy?  /259

Bibliografia  /261

Źródła   /261

Katalogi   /265

Opracowania ogólne   /265

Tablice chronologiczne  /271

Tablice genealogiczne  /282

Mapy   /289

Aneks  /305

I. Strabon: Ofiary z ludzi   /305

II. Tacyt: Ciężkozbrojna jazda  /305

III. Tacyt: Sarmaci   /306

IV. Ammianus Marcellinus: Ropa naftowa na Bliskim Wschodzie  /306

V. Ammianus Marcellinus: Siedziby i zwyczaje Hunów, Alanów i innych plemion Scytii Azjatyckiej   /307

VI. Jordanes: O pochodzeniu Hunów  /310

VII. Priskos: Fragmenty Historii Bizancjum  /311

Indeks osób   /343

Spis map i planów  /351

Spis tablic genealogicznych  /352