Sowietyzacja języka niemieców rosyjskich w latach 20 i 30 XX w Tom 1 cz. 1

Autorzy: Jolanta Mędelska, Marek Cieszkowski, Maria Jankowiak-Rutkowska

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 257

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Seria: Sowietyzacja języka Niemców rosyjskich w latach 20. i 30. XX wieku

Uwagi - okładka i brzegi stron z lekkimi zabrudzeniami

Monografia współautorska "Sowietyzacja języka Niemców rosyjskich w latach 20. i 30. XX wieku" składa się z trzech tomów. Tom I, najobszerniejszy, pióra J. Mędelskiej, M. Cieszkowskiego, M. Jankowiak-Rutkowskiej i M. Sobczaka, zatytułowano "Losy Niemców rosyjskich i stan ich języka (do 1941 roku)". Tom II, przygotowany przez J. Mędelską, M. Cieszkowskiego i M. Sobczaka, nosi tytuł "Tworzenie sowieckiego języka niemieckiego" (na podstawie moskiewskich słowników rosyjsko-niemieckich wydawanych w latach 20.i 30. XX wieku). Tom III: "Wczesny sowiecki język niemiecki" (na podstawie prasy, wydawnictw książkowych i materiałów propagandowych publikowanych w Republice Niemców Powołża w latach 20.i 30.XX wieku) napisał M. Cieszkowski.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od Autorów     /17 

1. Pochodzenie zbiorowości niemieckiej w Rosji    /21 

1.1. Żywioł niemiecki na terenach późniejszej Rosji od końca 1. Tysiąclecia do początków lat 70. XVIII wieku    /22 

1.2. Osiedlenie Niemców nad Wołgą i w okolicach Sankt Petersburga    /31 

1.3. Osiedlenie Niemców w rejonie Morza Czarnego i w Besarabii    /40 

1.4. Osiedlenie Niemców na Zakaukaziu     /45 

1.5. Osiedlenie Niemców na Wołyniu     /46 

1.6. Ruch przesiedleńczy. Osiedlanie się Niemców na Kaukazie, w Kazachstanie, na Syberii, w Azji Środkowej     /49 

Podsumowanie    /55 

2. Sytuacja ekonomiczno-społeczna Niemców w Rosji     /59 

2.1. Reformy Aleksandra II     /59 

2.2. Ekonomiczno-społeczne położenie Niemców rosyjskich     /62

2.3. Położenie mniejszości niemieckiej w miastach rosyjskich     /62 

2.3.1. Moskwa     /62 

2.3.2. Sankt Petersburg     /64 

2.3.3. Saratów    /65 

2.3.4. Odessa     /67

2.3.5. Archangielsk     /68

2.4. Położenie mniejszości niemieckiej na Powołżu     /69

2.5. Położenie mniejszości niemieckiej w regionie Morza Czarnego i w Besarabii    /77

2.6. Położenie mniejszości niemieckiej na Zakaukaziu    /82

2.7. Położenie mniejszości niemieckiej na Wołyniu    /85

2.8. Położenie mniejszości niemieckiej na Kaukazie, w Kazachstanie, na Syberii, w Azji Środkowej    /89

2.9. Emigracja z Rosji    /94

2.10. Sytuacja Niemców w Rosji w czasie I wojny światowej    /96

Podsumowanie    /110

3. Życie kulturalne Niemców rosyjskich    /114

3.1. Szkolnictwo w języku niemieckim     /115

3.1.1. Stan szkolnictwa ludowego w Europie Środkowej i w Rosji w XVIII wieku     /115

3.1.2. Miasta     /116

3.1.3. Powołże     /122

3.1.3.1. Początki szkolnictwa niemieckiego na Powołżu     /122

3.1.3.2. Stan szkolnictwa niemieckiego na Powołżu w pierwszych dziesięcioleciach XIX w.   /126

3.1.3.3. Wzrost aspiracji edukacyjnych kolonistów nadwołżańskich i próby dostosowania do nich poziomu szkolnictwa    /128

3.1.3.4. Starania o powołanie niemieckich seminariów nauczycielskich. Powstanie szkół centralnychkształcących kadrę nauczycielską    /130

3.1.3.5. Oznaki poprawy poziomu nauczania w koloniach niemieckich. Szkolnictwo prywatne i społeczne w koloniach nadwołżańskich     /134

3.1.3.6. Problem rusyfikacji szkolnictwa niemieckiego na Powołżu    /137

3.1.3.7. Szkolnictwo niemieckie na Powołżu w latach 1905-1917    /139

3.1.4. Noworosja     /143

3.1.5. Zakaukazie     /152

3.1.6. Wołyń    /153

3.1.7. Kaukaz, Kazachstan, Syberia, Azja Środkowa    /154

3.2. Prasa w języku niemieckim    /162

3.2.1. Początki czasopiśmiennictwa niemieckiego w imperium carów    /162

3.2.2. Prasa niemiecka w skupiskach miejskich     /163

3.2.3. Prasa niemiecka na Powołżu    /167

3.2.4. Prasa niemiecka w Noworosji     /170

3.2.5. Prasa niemiecka na Wołyniu     /173

3.2.6. Prasa niemiecka na wschodnich obszarach Imperium Rosyjskiego    /173

3.3. Literatura Niemców rosyjskich     /173

3.3.1. Powołże    /174

3.3.2. Inne regiony     /177

3.4. Teatr Niemców rosyjskich     /178

3.5. Sztuka Niemców rosyjskich     /179

3.5.1. Architektura    /179

3.5.2. Malarstwo    /182

3.5.3. Rzeźba     /183

3.5.4. Muzyka    /183

3.5.5. Fotografia    /186

3.6. Naukowcy rosyjscy wywodzący się z mniejszości niemieckiej     /187

3.7. Życie religijne Niemców rosyjskich    /191

3.7.1. Struktura wyznaniowa mniejszości niemieckiej w Imperium Rosyjskim    /191

3.7.2. Ogólna charakterystyka wyznawanych religii   /193

3.7.3. Pojawienie się w Rosji niemieckojęzycznych wyznawców religii nieprawosławnych i ich rozmieszczenie    /197

3.7.4. Życie religijne Niemców na poszczególnych obszarach    /200

3.8. Kultura materialna i obyczaje Niemców rosyjskich     /213

3.8.1. Miasta     /213

3.8.2. Powołże     /214

3.8.3. Region Morza Czarnego     /219

3.8.4. Zakaukazie     /221

3.8.5. Wołyń     /221

3.8.6. Kaukaz, Kazachstan, Syberia, Azja Środkowa     /222

Podsumowanie     /224

4. Bibliografia     /227

4.1. Wykaz skrótów wydawnictw periodycznych i prac zbiorowych    /227

4.2. Literatura cytowana    /229

4.3. Źródła internetowe     /241

4.4. Wykaz skrótów słowników, atlasów, wydawnictw encyklopedycznych     /242

Summary     /243

Zusammenfassung     /248